Benutzer:Gehling/Interlingua/Sprichwörter Erschließung

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

Dieses Verzeichnis listet einige – nach Interlingua übertragene – Sprichwörter, sinntragende Redewendungen und Aussprüche von (bekannten/bedeutenden) Persönlichkeiten auf – (derzeit noch ungeordnet).[1] Hier soll die importierte Liste aufgearbeitet und erschlossen werden! Von Zeit zu Zeit das Verzeichnis Interlingua-Sprichworte updaten!

Anmerkungen
  1. Redewendungen, Sprichwörter und Aussprüche sind derzeit noch nicht getrennt.
  2. Maßgeblich sind die nationalsprachlichen oder klassischen Quellen, die hier zum großen Teil unbekannt sind.

siehe auch[Bearbeiten]

Liste mit Erschließung[Bearbeiten]

sortierbare Liste[Bearbeiten]

Stichwort 1 (ia) Stichwort 2 (ia) Sprichwort, Weisheit, Spruch, Redensart etc. Art proverbio (ia) Herkunft
Bezug
Bemerkung
=W=
hirundine primavera, estate eine Schwalbe macht noch keinen Sommer = un hirundine non face le primavera de
ceco rege unter den Blinden ist der Einäugige König = in terra de cecos, le mon-oculo es rege de
auro brillar es ist nicht alles Gold, was glänzt non omne cosas que brilla es auro de
vento tempesta wer Wind sät, wird Sturm ernten == qui semina ventos, collige tempestas.
der Mensch ist dem Menschen Wolf =W= Le homine es le lupo del homine lat Homo homini lupus est
follo jeder Narr ist anders == cata follo con su thema de
tempesta aqua ein Sturm im Wasserglas un tempesta in un vitro de aqua de
obra maestro im Werk erkennt man den Meister W== in le obra on recognosce le maestro
patre filio wie der Vater so der Sohn == tal patre tal filio

erschlossene Sprichwörter[Bearbeiten]

Wort für Wort übersetzte[Bearbeiten]

  • adjuta te, le celo te adjutara; – hilf dir, der Himmel wird dir helfen
    • a Deo precante e con le malleo donante – Gott preisend und mit dem Knöchel gebend/verschenkend : unklar
  • ambular se per le ramos. – ÜW2W: ? sich mit den Zweigen winden/wenden?
  • cata cosa in su tempore – alles zu seiner Zeit
  • como on face su lecto on se dormi – wie man sich bettet, so schläft man /liegt
  • donar palos de cec – Pfosten von Blindheit (ver)schenken
  • donar septe voltas al lingua ante de parlar – mit Engelszungen reden?
  • esser sedite inter duo sellas. – zwischen zwei Stühlen sitzen, zwischen den/beiden Stühlen sitzen
  • le parve rivos face le grande rivieras – aus kleinen Rinnsalen werden große Ströme
  • pro uno qui ben intende pauc parolas suffice – W== dem, der wenig beabsichtigt, genügen wenige Worte
  • pro cata die su difficultate – W== jedem Tag seine Schwierigkeit(en)
  • pro patre avar filio prodige – ein geiziger/gieriger? Vater … den Sohn
  • pro tal senior tal honor – für solch' Senior solch' Ehre == Ehre, wem Ehre gebührt
  • pro uno qui ha fame non existe pan dur – wer Hunger hat, dem ist kein Brot zu hart
  • qui multo parla multo erra – wer viel redet, der viel irrt
  • si tu vole esser ben servite, servi te tu ipse. – wenn du willst gut bedient sein, (dann) hilf' dir selbst – hilf dir selbst, sonst hilft dir keiner
  • sasir le tauro per le cornos. – ÜW2W: den Stier bei/an den Hörnen packen
  • toccar le chorda sensibile. – ÜW2W: die zarten Saiten anschlagen/spielen
  • haber sanguine in le venas – Blut/Temperament/Feuer/Leben in den Adern/Venen haben
  • esser con le corda al collo – Das Herz im Hals haben
  • haber le oculos plus grande que le ventre – die Augen größer als den Bauch haben; plenar ante le oculo que le tripa
  • Re gustos on non debe disputar. – über Geschmack läßt sich streiten; über Geschmack sollman nicht streiten.
  • Facer castellos in le aere. – Luftschlösser bauen
  • Non es besoniate chassar duo lepores al mesme tempore. – es ist nicht nötig zwei Hasen zur selben Zeit zu jagen

unerschlossene[Bearbeiten]

Stichwort 1 (ia) Stichwort 2 (ia) Sprichwort, Weisheit, Spruch, Redensart etc. Art proverbio (ia) Herkunft
Bezug
Bemerkung
grano scopo =W= vader al grano; vader directo al scopo
cavallo musca =W= al cavallo magre va le muscas; pro can magre toto es pulice
pilo lingua =W= non haber pilos in le lingua
pede staffa =W= esser con le pede in le staffa
fame canin =W= haber un fame de lupo; haber un fame canin
ben mal acquirer =W= benes mal acquirite a nemo habe inricchite
facite =W= lo que es facite es facite; aqua passate non move molinos
farina sacco altere =W= illo es farina de un altere sacco
robator condition =W= le robator pensa que omnes es de su mesme condition
profession vacca =W= cata uno con su profession e le vaccas sera ben guardate
genio sepultra =W= genio e figura usque al sepultura
catto aqua frigide =W= catto escaldate del aqua frigide fugi
oculo costar =W= Costar le oculos del facie
colpo de spada aqua =X= dar un colpo de spada in le aqua; Martellar in ferro frigide
lumine verde =W= dar lumine verde
capillo salvar se =W= salvar se per le capillos
dorso plen =W= haber plen le dorso; Esser usque le capite
colores facer vider =W= facer vider de omne le colores; Passar per le verdes e le matures
porta aperte =W= abatter un porta aperte; Discoperir le aqua tepide
Deo belle =W= esser belle como un Deo
digito duo =W= esser como duo digitos del mano; Esser ungula e carne
pisce aqua =W= esser como pisce in le aqua
pulvere facer =W= esser facite pulvere
pomo alte tres =W= esser alte como tres pomos
clavo magre =W= Esser magre como un clavo; Esser in le ossos
=W= retraher le ungulas. – die Krallen einziehen
manco pan fehlt das Brot, dann sind die Torten gut =W= in manco de pan le tortas es bon; Si manca le mamma la granmatre tamben servi es A falta de pan, buenas son tortas q:Spanische Sprichwörter#F : Deutsche Entsprechung: "In der allergrößten Not, schmeckt die Wurst auch ohne Brot."
camminoo facto =W= ab le dicto usque al facto le cammino es longe
ferro calide =W= il es propitie batter le ferro durante que illo es calide; al ferro calide batter de subito
Roma vader =W= si tu vade a Roma face como tu vide le Romanos facer
corda pendite =W= uno non debe parlar re corda in le domo del pendite
cappa coperir =W= un bon cappa toto coperi
pelle occider urso =W= uno non debe vender le pelle del urso ante que lo occide; Non monta al cavallo ante de haber lo insellate
Deo salvar aqua =W= que Deo me salva del aqua tranquille; del turbulente io mesme me guarda
fumo foco =W= non existe fumo sin foco; Quando le riviera sona petras porta
grano granerio campanion =W= un grano non face un granario, sed adjuta al companion
veritate offender =W= solmente le veritate offende
passo prime costar =W= solmente le prime passo costa; In le vita, le comenciar es toto
aqua ponte =W= multe aqua passara sub le ponte; Il habera pluvite in illo tempore
affaires Deo sanctos =W= plus vale facer affaires con Deo que con su sanctos; Plus vale vader se al trunco que al branca
primo ultimo =W= plus vale esser le primo in su village que le ultimo in Roma
capite cauda =W= plus vale esser capite de mus que cauda de leon
plorar non allactar se =W= ille qui non plora non se allacta
mano bucca suppa =W= ab le mano usque al bucca se perde le suppa
calves 4 rasate =W= il habeva quatro calves e un rasate; il habeva quatro pellates
lupettos portata mesme =W= illos es lupettos de un mesme portata
parlar costar non moneta =W= le ben parlar non costa moneta
critica facile arte =W= le critica es facile ma le arte es difficile; Un cosa es infilar e un altere suturar
nocte consilio =W= le nocte apporta consilio
termine virtute =W= in le medie termino es le virtute
diabolo nigre =W= le diabolo non es tan nigre como uno dice
leon feroce =W= non es tan feroce le leon como on lo pinge
rege morite vive der König ist tot, es lebe der König =W= le rege ha morite, vive le rege !; Rege morte, rege posite
parola vola scripto =W= le parolas vola, le scriptos remane
rivo parve riviera =W= le parve rivos face le grande rivieras – aus kleinen Bächen/Rinnsalen werden große Ströme?
culpa disculpa =W= ni absente sin culpa, ni presente sin disculpa
duo mangiar =W= mangiar como quatro; mangiar pro duo
herba morir Unkraut verdirbt nicht =W= le mal herba nunquam mori
diffidentia securitate =W= le diffidentia es le matre del securitate
domo tecto Man soll das Pferd nicht vom Schwanze aufzäumen =W= uno non debe initiar le domo per le tecto
ovo corbe le mesme =W= placiar le ovos in le mesme corbe; Jocar toto in un sol carta
carta jocar =W= placiar le ovos in le mesme corbe; Jocar toto in un sol carta
invidiate commiserate =W= plus vale esser invidiate que commiserate; Plus vale causar invidia que sentir lo
invidia causar sentir que =W= plus vale esser invidiate que commiserate; Plus vale causar invidia que sentir lo
bestia veneno =W= morte le bestia, morte le veneno; Morte le can es finite le rabie
can rabie =W= morte le bestia, morte le veneno; Morte le can es finite le rabie
cannon pede morir =W= morir al pede del cannon; Morir con le bottas collocate
bottas collocate morir =W= morir al pede del cannon; Morir con le bottas collocate
lupos con ambular insenar =W= qui con lupos ambula a ulular se insenia
melle ambular =W= qui ambula inter le melle alcun cosa se le colla
musca assassinar =W= non assassina un sol musca
ben servite servar =W= si tu vole esser ben servite, servi te tu ipse. – wer sich selbst hilft …
ubicunque facer =W= ubicunque tu vade, face lo que tu vide facer
pauc parlar ben =W= Parlar pauc, ma parlar ben
peccato pardonar =W= peccato confessate es medio pardonate
vetula filar flocco =W= pauco a pauco fila le vetula le flocco
petra movibile mucor =W= petra movibile non se coperi de mucor jammais
pecunia can =W= per pecunia dansa le can e per pan si se/on? lo dona es??
arbore cadite ramos =W= quando le arbore cade omne le mundo curre a le ramos; Del arbore cadite omne le mundo face ligno
carne diabolo =W= saturate de carne, le diabolo deveni predicator
pectore facite =W= al facite pectore
pullos dentes =W= quando le pullos habera dentes; Quando le rana pilos
asino cereal =W= le asino finge que non comprende pro haber cereal
lupo cauda =W= quando on parla del lupo, on vide le cauda; Parlante del rege de Roma ille appare al porta
rege porta Wenn man vom Teufel redet, kommt er =W= quando on parla del lupo, on vide le cauda; Parlante del rege de Roma ille appare al porta
can necar rabie =W= quando on vole necar su can, on dice que illo ha le rabie
amar ben plorar =W= qui ben te ama, te facera plorar
Beltran can =W= qui ben ama a Beltran ama a su can
vitro pagar =W= qui rumpe le vitros los paga; Qui lo facera lo pagara
facer pagar [[]] =W= qui rumpe le vitros los paga; Qui lo facera lo pagara
recercar incontrar =W= qui recerca incontra
tacer consentir wer schweigt, stimmt zu =W= qui tace, consenti
riscar nihil haber =W= qui risca nihil habe nihil; qui non risca un ovo non habe pullos
riscar ovo =W= qui risca nihil habe nihil; qui non risca un ovo non habe pullos
biber pagar deber =W= qui bibe e paga debe nihil
poter plus minus =W= qui pote le plus, pote le minus
ovin copula =W= cata ovin con su copula; Illes qui se simila se reuni
simular reunir =W= cata ovin con su copula; Illes qui se simila se reuni
ferro occider =W= qui per le ferro occide per le ferro mori
chassa perder placia =W= qui va al chassa perde su placia; Qui va a Sevilla perde su sella
sella perder placia =W= qui va al chassa perde su placia; Qui va a Sevilla perde su sella
cammino longe passo =W= a cammino longe passo curte
calenda grec lassar =W= lassar al Calendas grec
currer servir =W= de nihil servi currer, il es necessari partir a tempore; Non per levar se uno de bon hora, le sol se leva de melior hora
tempore hora bon =W= de nihil servi currer, il es necessari partir a tempore; Non per levar se uno de bon hora, le sol se leva de melior hora
gutta aqua resimilar =W= illes se resimila como duo guttas de aqua (como duo pisos)
pisos resimilar =W= illes se resimila como duo guttas de aqua (como duo pisos)
grano palea =W= il besonia separar le grano del palea
barbas vicino rasar =W= quando le barbas de tu vicino tu vide rasar pone le tue a humectar
vita sperantia =W= durante que il ha vita il ha sperantia
patre filio =W= tal patre tal filio; Tal palo tal splintator
palo splintator =W= tal patre tal filio; Tal palo tal splintator
tauro corno sasir den Stier bei den Hörnen packen /an … =W= sasir le tauro per le cornos
momento precise arrivar =W= arrivar in le momento precise; Como cadite del celo
cader celo =W= arrivar in le momento precise; Como cadite del celo
muscas cader =W= cader como muscas
chorda/corda? toccar die zarten Saiten anschlagen/spielen =W= toccar le chorda sensibile
ramos ambular sich mit den Zweigen winden/wenden? =W= ambular se per le ramos
volta donar mit Engelszungen reden? =W= donar septe voltas al lingua ante de parlar
momento attender =W= toto veni in le momento precise a qui sape attender
veritates non omne dicer =W= non omne le veritates es pro le dicer
parlar errar wer viel redet, der viel irrt =W= qui multo parla multo erra.
cavallo trocar cec =W= trocar su cavallo strabic pro un cec
porta serrar > aperir wenn sich eine Tür schließt, öffnen sich hundert =W= quando un porta se serra, centos se aperi
vice damno =W= un vice al anno non face damno
rege viver a corpore =W= viver a corpore de rege
voce populo =W= voce del populo, voce de Deo; Vox populi, vox Dei lat
voler poter wer will, der kann =W= voler es poter
den Splitter im Auge des anderen sehen, aber nicht den Balken vor den eigenen =W= vider le palea in le oculo del vicino e non le trabe in le sue proprie Bibel
can castrar duo vices =W= on non castra un can duo vices
ruito lana =W= multe ruito pro pauc lana, diceva le fermero secante le porco
silentia parolas =W= a vices le silentio? dice plus que multe parolas
lingua interlingua =W= apprender linguas es cultura, saper interlingua es evolution
argento auro Reden ist Silber, Schweigen ist Gold =W= dicer es argento, tacer es auro
inseniar apprender =W= dum on insenia on apprende
saper duo =W= duo sape plus que uno
antagonista ascoltar =W= tamben le antagonista debe essera ascoltate (audite)
evolution confusion =W= evolution si!- Confusion no!
die lucto =W= ille die, ille lucto
labor effectuar placente =W= labor effectuate es placente
imaginar comprar =W= lo que on non pote imaginar se on pote alicun vices comprar
exemplos apprender =W= nos apprende del exemplos
ave in mano foreste =W= plus ben (melio) un ave in le mano que dece in le foreste
homine benedicte parola =W= sia benedicte ille homine, qui quando ille ha nihil a dicer, desiste confirmar con parolas iste facto
maestro tal can =W= tal maestro, tal can
tempores mutate nos =W= tempores devenira mutate e nos devenira mutate como illos
=W= trainamento da habilitate

mit Herkunftsangabe[Bearbeiten]

Stichwort 1 (ia) Stichwort 2 (ia) Sprichwort, Weisheit, Spruch, Redensart etc. Art proverbio (ia) Herkunft
Bezug
Bemerkung
canes latra caravana =W= le canes latra - Le caravana progrede arabe/turc
lepore can =W= pro caper un lepore claudicante on non besonia un can chinese
jelosia casas =W= jelosia non entra in casas vacue danese
leon muscas =W= mesmo le leon debe defender se contra le muscas german
conscientia cossino molle =W= un bon conscientia es le cossino le plus molle nederlandese

Aussprüche (berühmter) Persönlichkeiten[Bearbeiten]

  • Non lauda le die ante le poner del sol (w:Hávamál)?.
  • Si io esseva le sol persona in le mundo qui maestrava interlingua, io tamen haberea grande beneficio de ille lingua. (w:ia:Kjell Rehnström, Svedia)
  • Un maestro debe viver pro inseniar, e non inseniar pro viver. (Internovas (ia), nu-ro 120)
  • Cata generation deride le vetule modas ma seque le noves attentivemente (Henry David Thoreau, 1817-62 ). q:Henry David Thoreau
  • Experientia es le nomine que nos da al total de nostre errores. (w:Oscar Wilde, 1854-1900. q:Oscar Wilde
  • Io nunquam ha torto. Un vice io credeva que io habeva torto, ma io habeva torto. (w:sv:Thorvald Gahlin, humorista svedese).
  • Un follo sempre trova un follo plus grande qui le admira. (w:Nicolas Boileau, 1636–1711) (neg q:Nicolas Boileau)
  • Sovente plus de corage es besoniate pro alterar su opinion que remaner loyal a illo. (Willy Brandt, 1913-1992)
  • Europa es dividite per le muros de 30 linguas. Felicemente, inter iste linguas national, circa 10 000 parolas de origine grec e latin son commun. Iste preciose tresor linguistic debe esser utilisate al maximo sin mutilar un sol parola o inventar alteres.(Ric Berger (ia) in Revista de Interlingua no 48, 1970)
  • Durante un medietate de nostre vita, nos sacrifica nostre sanitate pro ganiar moneta, e durante le altere medietate nos sacrifica le moneta pro reganiar le sanitate, e interim fugi le sanitate e le vita. (Voltaire, 1694-1778)
  • Io ama labor, illo me fascina. Io pote seder durante horas e horas reguardante lo.(w:Jerome K. Jerome, 1859–1927) q:Jerome K. Jerome
  • Le vita non es le dies que ha passate, sed ille dies que on rememora.(Pavlenko)
  • Le proprie successos vale su peso in auro sed le fiascos de altere personas non es disestimabile. (Peter Harry(s?)son, *1948?, actor svedese)
  • Io non es sufficientemente juvene pro saper toto. (w:Oscar Wilde, 1854-1900) q:Oscar Wilde
  • Ille qui sape alco, ille lo face, ille qui non sape alco, ille insenia. (w:en:George Bernhard)
  • Hypocrisia es le tributo del voluptate al virtute. (w:François de La Rochefoucauld, 1613–80) q:François de La Rochefoucauld
  • Esser disoccupate da nulle satisfaction, le placente es haber multo a facer e non se da le pena. (Mary Wilson Little)
  • Il es plus facile effectuar un travalio que explicar proque on non lo ha facite.(w:Martin van Buren, 1782-1862, presidente de SUA 1837-41) (q:Martin van Buren: neg)
  • Il es difficile pro un homine portar su successo, ma il es ancora plus difficile pro su cohomines portar lo. (w:William Thackeray, 1811-63) q:William Thackeray: neg
  • Le invidia es le umbra del successo (Robert Lembke, 1913-1989) Wikiqoute: Robert Lembke
  • Le homine sovente es desiderose usar magnificator pro vider le defectos de altere personas in vice de usar un speculo pro vider su proprie defectos.
  • Nunquam judica in furor. Le furor cessara sed le judicio remane.(w:en:W. Z. Judge)
  • In un mundo ubi omnes frauda un persona honeste essera un fraudator. (w:André Gide, 1869-1951)
  • Fanaticos es personas qui con cerebro non existente, curre trans muros existente. (Martin Held, actor german, 1908-92)
  • Ille qui percipe le futuro como vento contrari vade in le direction incorrecte. (w:Martin Held, actor german, 1908-92)
  • Qui hasta guasta.
  • Homines sempre odia lo que illes ipse es incapabile a realisar. (wohl w:Christina (Schweden), 1626-89, Regina de Svedia) q:Christina (Schweden): neg
  • Le problema del mundo es que follos e fanaticos sempre es secur de se ipses ma le sagios es indecise.(Bertrand Russell)
  • Sin dubita io es folle! :-) (w:Tage Danielsson, 1928-1985autor svedese)

Sammelsurium[Bearbeiten]

    • ille qui habe un sol oculo es rege – wer ein Auge hat, der ist König

Legende[Bearbeiten]

= : entsprechende Metapher (analoges Bild) : ~s Sprichwort
== : Spruch lautet in etwa so wie angegeben
W== : Übersetzung Wort für Wort, dem Wortlaut nach

Siehe auch[Bearbeiten]

Suchhilfe[Bearbeiten]

Zum Suchen im Interlingua-Wiktionary (dort ctrl-f und Eingabe des Suchstrings):

Wörterbuch Interlingua – Deutsch (»Dictionario Interlingua – germano«) im Interlingua-Wiktionary: »Indice/Index ia > de«
Wörterbuch Deutsch – Interlingua (»Dictionario Germano – interlingua«) im Interlingua-Wiktionary: »Indice/Index de > ia«
Wörterbuch Interlingua – Englisch (»Dictionario Interlingua – anglese«) im Interlingua-Wiktionary: »Indice/Index ia > en« (Englisch)

Quellen: