koniec

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

koniec (Polnisch)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Singular Plural
Nominativ koniec końce
Genitiv końca końców
Dativ końcowi końcom
Akkusativ koniec końce
Instrumental końcem końcami
Lokativ końcu końcach
Vokativ końcu końce

Worttrennung:

ko·niec, Plural: koń·ce

Aussprache:

IPA: [ˈkɔɲɛt͡s], Plural: [ˈkɔɲt͡sɛ]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild koniec (Info), Plural:

Bedeutungen:

[1] räumlich: Ende, Spitze
[2] zeitlich: Ende, Schluss
[3] der letzte Teil von etwas: Ende, Schluss, Abschluss
[4] übertragen: Ende, Lebensende, Tod

Herkunft:

seit dem 14. Jahrhundert bezeugtes Erbwort, aus dem urslawischen *konьсъ „der Endpunkt, die Endlinie; Ende oder Anfang“, das ursprünglich der Diminutiv zu *konъ beziehungsweise *konь war; im altpolnischen auch in der Form końc → pl bezeugt, wo es auch noch die Bedeutung „das Ziel“ besaß; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch konec → cs, slowakisch koniec → sk, obersorbisch kónc → hsb, niedersorbisch kóńc → dsb, russisch конец (konec→ ru, weißrussisch конец (konec→ be, ukrainisch кінець (kinecʹ→ uk, slowenisch konec → sl, serbokroatisch конац (konac→ sh und bulgarisch конец (konec→ bg[1][2]

Synonyme:

[4] śmierć, zgon

Sinnverwandte Wörter:

[1] kraniec, kres
[2] kres, schyłek, zmierzch
[3] zakończenie

Gegenwörter:

[1] początek
[2] początek

Oberbegriffe:

[1] część; miejsce
[2] chwila, moment

Beispiele:

[1]
[3] „Podróżny do folwarku nie biegł sług zapytać, / Odemknął, wbiegł do domu, pragnął go powitać, / Dawno domu niewidział; bo w dalekiém mieście / Kończył nauki, końca doczekał nareszcie.“[3]

Redewendungen:

[1] od końca do końcavon einem Ende zum anderen, von vorne bis hinten
[1] mieć coś na końcu językaetwas liegt jemandem auf der Zungenspitze
[1] szary koniecSchlusslicht
[2] bez końcaohne Ende, endlos, ununterbrochen
[2] do końca światabis zum Jüngsten Gericht, bis in alle Ewigkeit
[2] koniec baluEnde der Fahnenstange
[2] koniec końcówletzen Endes
[2] koniec końcomletzen Endes
[2] koniec pieśniEnde der Fahnenstange
do końcaganz, ganz und gar, völlig
na końcuendlich, schließlich, zum Schluss
w końcuendlich, schließlich

Sprichwörter:

[1] każdy kij ma dwa końce (auch kij ma dwa końce) – alles hat zwei Seiten
[1] koniec języka za przewodnikaFragen kostet nichts
[2] koniec wieńczy dziełoEnde gut, alles gut
[2] miłe złęgo początki, lecz koniec żałosnysüßer Anfang, saures Ende
[2] wszystko ma swój koniecalles hat ein Ende

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] koniec kija, koniec języka, koniec drogi, koniec ulicy
[2] koniec młodości, koniec wojny, koniec zabawy
[3] koniec filmu, koniec książki, koniec piosenki

Wortbildungen:

konać, konieczny, końcowy, kończyć, kończyna

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–4] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „koniec
[1–4] Słownik Języka Polskiego – PWN: „koniec
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „koniec

Quellen:

  1. Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 216
  2. Vasmer’s Etymological Dictionary: „конец
  3. Adam Mickiewicz: Pan Tadeusz. Czyli ostatni zajazd na Litwie. Historja szlachecka z r. 1811 i 1812, we dwunastu księgach, wierszem. Alexander Jełowicki, Paris 1834 (Wikisource), Seite 9–10.