frater

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

frāter (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ frāter frātrēs
Genitiv frātris frātrum
Dativ frātrī frātribus
Akkusativ frātrem frātrēs
Vokativ frāter frātrēs
Ablativ frātre frātribus

Worttrennung:

fra·ter, Plural: fra·tres

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] männliches Geschwisterkind: Bruder
[2] im Plural auch: Geschwister
[3] Sohn des Onkels oder Tante: Vetter, Cousin
[4] als Kosewort: Freund
[5] Politik: ein Ehrentitel: Bundesbruder
[6] Christentum: Glaubensbruder, Mitchrist
[7] Christentum: Ordensbruder

Herkunft:

indogermanischen Ursprungs, verwandt mit altindisch भ्रातृ (bhrātar-) → sa ‚der Bruder‘ und mit althochdeutsch bruoder → goh sowie mit altgriechisch φράτηρ (phratēr→ grc ‚Mitglied einer Sippe‘[1][2]

Synonyme:

[4] amicus

Weibliche Wortformen:

[1] soror

Verkleinerungsformen:

[1] fraterculus

Beispiele:

[1] „qui autem ex eis quibus illa promissa sunt pro patria occiderunt, eorum parentibus, liberis, coniugibus, fratribus eadem tribuenda censeo.“[3]
[1] „quid ego de me, de fratre meo loquar?“[4]
[1] „Cogitanti mihi saepenumero et memoria vetera repetenti perbeati fuisse, Quinte frater, illi videri solent qui in optima re publica, cum et honoribus et rerum gestarum gloria florerent, eum vitae cursum tenere potuerunt, ut vel in negotio sine periculo vel in otio cum dignitate esse possent.“ (Cic. de orat., Liber I, 1, 1)[5]
[3] „quod si adesset non minus ille declararet quam hic illius frater patruelis et socer Titus Torquatus,“[6]
[3] „pro fratre germano non patrueli se petere aiebat,“[7]
[4] „volo, mi frater, fraterculo tuo credas.“[8]
[5] „quod Haeduos fratres consanguineosque saepenumero a senatu appellatos in servitute atque in dicione videbat Germanorum teneri“[9]

Charakteristische Wortkombinationen:

[3] frater germanus, frater patruelis

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1, 6] Lateinischer Wikipedia-Artikel „frater
[1–5] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „frater“ (Zeno.org)
[1–7] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1, Seite 216

Quellen:

  1. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „frater“ (Zeno.org)
  2. Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1, Seite 216.
  3. Marcus Tiullius Cicero, Phillipicae XIV, 35
  4. Marcus Tiullius Cicero, Pro Cn. Plancio, 20
  5. Marcus Tullius Cicero: De oratore. In: Kazimierz Kumaniecki (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 3, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1995, ISBN 3-8154-1171-8 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1969), Seite 1.
  6. Marcus Tullius Cicero, Pro Cn. Plancio, 27
  7. Titus Livius, Ab urbe condita, Liber XXXV, 10,8
  8. Marcus Tullius Cicero, In Verrem, III, 155
  9. Gaius Iulius Caesar, Commentarii de bello Gallico, Liver I, 33,2