abdykować

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

abdykować (Polnisch)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Aspekt
imperfektiv perfektiv
abdykować abdykować
Zeitform Person Wortform
Präsens ja abdykuję
ty abdykujesz
on, ona, ono abdykuje
Imperativ Singular abdykuj
Präteritum on abdykował
ona abdykowała
oni abdykowali
Adverbialpartizip Partizip Aktiv Partizip Passiv
abdykując abdykujący
Alle weiteren Formen: Flexion:abdykować

Worttrennung:

ab·dy·ko·wać

Aussprache:

IPA: [abdɨˈkɔvat͡ɕ]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild abdykować (Info)

Bedeutungen:

[1] Politik: abdizieren, abdanken, zurücktreten
[2] meist mit z und Genitiv, übertragen: auf etwas verzichten, aufgeben
[3] archaisch, Recht: ein Familienmitglied nicht als solches anerkennen; verleugnen

Herkunft:

seit der 1. Hälfte des 17. Jahrhunderts bezeugte Entlehnung aus dem lateinischen abdicare → la[1] unter dem Einfluss des französischen abdiquer → fr[2]

Synonyme:

[1] ustąpić, zrzekać się (zrzec się)
[2] rezygnować (zrezygnować), odstępować (odstąpić), ustępować (ustąpić)
[3] wyrzekać się

Beispiele:

[1] „Król, co po karku bezkarnie go gładzim. / Niechaj nam abdykuje zaraz niedołęga.“[3]
[1] „Zali to nie wiecie nowiny, że wybór już uczynił i przekładając dostatki, wesołe uczty i spokojne uciechy nad kłopotliwą koronę, abdykował na rzecz Karola Gustawa?“[4]
[2] „Kto litość wzbudza, musiał najprzód abdykować z godności osobistej, z tego, co jedyni ma w nim wartości i – ludzi pociąga: tak poniżonego nie można kochać.“[5]
[2] „W epoce gdzy chodziłem do szkoły, uczyłem się w statystyce Austrji, że Kraków ma 56 tysięcy mieszkańców. Z początkiem wieku XIX-go miał ich podobno ośm… Oto losy dawnej stolicy Jagiellonów. Mimo to, nigdy Kraków nie abdykował ze swej stołecznej roli; przeciwnie, wytworzone przez niewolę warunki bytu oblekły go w insygnja nowej królweskości; dane mu było aż do lepszych czasów przechowywać pewne wartości duchowe, zdławione w innych dzielnicach.“[6]
[2] „Przez swą rekuzę Xenia oświadczyła wyraźnie, że abdykuje z miłości i nie jest spragniona jego widoku…“[7]
[3]

Charakteristische Wortkombinationen:

[3] abdykować syna, abdykować zięcia

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „abdykować
[1] Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. 1. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 978-83-01-14455-5, Seite 1.
[1] Stanisław Dubisz: Uniwersalny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–G, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13858-0, Seite 3.
[1] Mirosław Bańko: Inny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–Ó, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-12826-7, Seite 2.
[*] Słownik Języka Polskiego – PWN: „abdykować
[1, 2] Halina Zgółkowa: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Band 1 a – amyloza, Wydawnictwo „Kurpisz“, Poznań 1994, ISBN 83-86600-22-5, Seite 6.
[1] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1., integrierte Auflage. Band 1 A–K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, ISBN 83-01-11835-0 (Diese Auflage umfasst die ursprünglich 7. Auflage von 1992 mit dem nun integrierten Supplement von Zygmunt Saloni.), Seite 1.
[1, 2] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „abdykować
[1, 2] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „abdykować“.
[1–3] Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Band 1 A–G, Warszawa 1900 (Digitalisat), Seite 2.
[1] Aleksander Zdanowicz et. al.: Słownik języka polskiego. Obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych: nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł: nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincji; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą. Część I: A–O, Wilno 1861 (Digitalisat), Seite 4.
[1] Samuel Bogumił Linde: Słownik języka polskiego. Band 1, Teil 1 (Volumen I) A–F, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807, „abdykować“, Seite 2.
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „abdykować

Quellen:

  1. Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. 1. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 978-83-01-14455-5, Seite 1.
  2. Andrzej Bańkowski: Etymologiczny słownik języka polskiego. 1. Auflage. 1. Band A – K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-13016-4, Seite 2.
  3. Adam Mickiewicz: Żaby i ich króle. In: Bajki. T. H. Nasierowski, Warszawa 1893 (Wikisource), Seite 5.
  4. Henryk Sienkiewicz: Potop. Powieść historyczna. 2. Auflage. Tom III, Gebethner i Wolff, Warszawa 1888 (Pisma Henryka Sienkiewicza Tom XII, Wikisource), Seite 298.
  5. Adolf Dygasiński: Pióro. T. Paprocki, Warszawa 1897 (Digitalisat), Seite 340.
  6. Tadeusz Boy-Żeleński: Znasz-li ten kraj?… (Cyganerja Krakowska). Bibljoteka Boya, Warszawa 1945 (Digitalisat), Seite 6.
  7. Wikisource-Quellentext „Stefan Żeromski, Zamieć