concilium

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

concilium (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, n[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ concilium concilia
Genitiv conciliī conciliōrum
Dativ conciliō conciliīs
Akkusativ concilium concilia
Vokativ concilium concilia
Ablativ conciliō conciliīs

Anmerkung:

Das Substantiv concilium wird in den Handschriften sehr oft mit consilium verwechselt, sodass meist kaum zu entscheiden ist, welches der beiden Wörter ursprünglich gemeint war.[1]

Worttrennung:

con·ci·li·um, Genitiv: con·ci·lii

Bedeutungen:

[1] physische Vereinigung, physische Verbindung
[2] Philosophie, speziell Atomismus: Verschmelzung, Synkrisis, Synkrise
[3] sexuelle Vereinigug, Begattung, Beischlaf
[4] übertragen, Mythologie: Versammlung der Götter, Götterversammlung
[5] übertragen: Versammlung der Seelen der Toten
[6] übertragen: Zusammenkommen von Menschen, Zusammenkunft, Versammlung, Verein, Kreis
[7] übertragen: Soldatenversammlung
[8] übertragen: Ort des Zusammenkommens
[9] Politik, in Rom: Versammlung der römischen Bürger, die nicht nach Abteilungen gegliedert ist
[10] Politik, in Italien, Griechenland: Gemeindeversammlung, Volksversammlung, Bund
[11] Politik, in Gallien: Versammlung des Volkes zu militärischen, kultischen oder zivilen Zwecken; Volksversammlung
[12] kirchenlateinisch: Konzil, Synode

Sinnverwandte Wörter:

[1] compositio, coniugatio, coniunctio
[3] concubitus
[4] conventus
[6] congregatio, coetus, societas

Gegenwörter:

[9] comitium

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb calare → la[2]
[2] Lehnübersetzung aus dem altgriechischen σύγκρισις (synkrisis→ grc[3]

Beispiele:

[1]
[4] „vellem concilio vestrum, quod dicitis olim / caelicolae hic habitum, vellem adfuissemus priore / concilio.“ (Lucil. 27–29)[4]
[4] „concilio antiquo sapiens vir solus fuisti.“ (Lucil. 30)[5]

Wortbildungen:

[6] conciliare, conciliabulum

Entlehnungen:

deutsch: Konzil

Übersetzungen[Bearbeiten]

[12] Lateinischer Wikipedia-Artikel „concilium
[1–4, 6, 8–10] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „concilium“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 1391–1392.
[1, 6, 9, 10, 12] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „concilium
[1–12] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 3. Band C – Comus, Teubner, Leipzig 1906–1912, ISBN 3-322-00000-1, Spalte 44–48.

Quellen:

  1. Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 3. Band C – Comus, Teubner, Leipzig 1906–1912, ISBN 3-322-00000-1, Spalte 45.
  2. Michiel de Vaan: Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages. 1. Auflage. Brill, Leiden, Boston 2008, ISBN 978-90-04-16797-1 (Band 7 der Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series), „calo, -are“ Seite 84–85.
  3. Alfred Ernout, Alfred Meillet: Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots. durch Jacques André vermehrte und korrigierte Neuauflage der 4. Auflage. Klincksieck, Paris 2001, ISBN 2-252-03277-4, „concilium“ Seite 136.
  4. Gaius Lucilius; Friedrich Marx (Herausgeber): C. Lucilii Carminum Reliquiae. 1. Auflage. Volumen prius: Prolegomena Testimona Fasti Luciliani Carminum Reliquiae Indices, B. G. Teubner, Leipzig 1904, Seite 5.
  5. Gaius Lucilius; Friedrich Marx (Herausgeber): C. Lucilii Carminum Reliquiae. 1. Auflage. Volumen prius: Prolegomena Testimona Fasti Luciliani Carminum Reliquiae Indices, B. G. Teubner, Leipzig 1904, Seite 5.