plectere

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

plectere (Latein)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular plectō
2. Person Singular plectis
3. Person Singular plectit
1. Person Plural plectimus
2. Person Plural plectitis
3. Person Plural plectunt
Perfekt 1. Person Singular plexī
Imperfekt 1. Person Singular plectēbam
Futur 1. Person Singular plectam
PPP plexus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular plectam
Imperativ Singular plecte
Plural plectite
Alle weiteren Formen: Flexion:plectere

Worttrennung:

plec·te·re

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] transitiv: flechten, ineinander fügen

Herkunft:

etymologisch verwandt mit altgriechisch πλέκω (plekō→ grc[1]

Beispiele:

[1] „tum caput atque umeros plexis redimire coronis
floribus et foliis lascivia laeta movebat,“[2]
[1] „Quorum post abitum princeps e Vertice Pelei
aduenit Chiron portans siluestria dona:
nam quoscumque ferunt campi, quos Thessala magnis
montibus ora creat, quos propter fluminis undas
aura parit flores tepidi fecunda Favoni,
hos indistinctis plexos tulit ipse corollis,
quo permulsa domus iucundo risit odore.“[3]
[1] „Tum qui et cenulam ordine suo curabat, praemium solvendae quaestionis ponebat librum veteris scriptoris vel Graecum vel Latinum et coronam e lauro plexam totidemque res quaerebat, quot homines istic eramus; cumque eas omnis exposuerat, rem locumque dicendi sors dabat.“[4]
[1] „Et exeuntes eum clamydem coccineam circumdederunt ei et plectentes coronam de spinis posuerunt super caput eius“[5]
[1] „Et induunt eum purpuram et imponunt ei plectentes spineam coronam,“[6]
[1] „Et milites, plectentes coronam de spinis, imposuerunt capiti eius et veste purpurea circumdederunt eum;“[7]
[1] „ea catenationibus et transversariis et plexis conligationibus et erismatorum fulturis continentur.“[8]

Wortbildungen:

[1] amplecti, circumplecti, complecti, deplexus, implectere, perplexus

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „plectere“ (Zeno.org) Band 2, Spalte 1736
[1] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 386

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular plēctō
2. Person Singular plēctis
3. Person Singular plēctit
1. Person Plural plēctimus
2. Person Plural plēctitis
3. Person Plural plēctunt
Perfekt 1. Person Singular plēctī
Imperfekt 1. Person Singular plēctēbam
Futur 1. Person Singular plēctam
PPP plēxus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular plēctam
Imperativ Singular plēcte
Plural plēctite
Alle weiteren Formen: Flexion:plectere

Anmerkung:

Weder der Perfekt- noch der Supinstamm sind klassisch belegt.

Worttrennung:

plec·te·re

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] mit Schlägen strafen: schlagen, prügeln
[2] mit einer Strafe büßen lassen: strafen, bestrafen
[3] selten: tadeln

Herkunft:

etymologisch verwandt mit plangere → la[9]

Sinnverwandte Wörter:

[3] vituperare

Beispiele:

[1] „Ecastor faxim, si itidem plectantur viri,
Siquis clam uxorem duxerit scortum suam,
Ut illa<e> exiguntur, quae in se culpam commerent,
Plures viri sint vidui quam nunc mulieres.“[10]
[1] „PH. Geta, quid nunc fiet? GE. Tu iam litis audies;
Ego plectar pendens, nisi quid me fefellerit.“[11]
[1] „tergo plector enim. qui tu impunitior illa,
quae parvo sumi nequeunt, obsonia captas?“[12]
[1] „sic, quodcumque minabitur Eurus
fluctibus Hesperiis, Venusinae
plectantur silvae te sospite,“[13]
[2] „sed cum multis in rebus neglegentia plectimur, tum maxime in amicis et diligendis et colendis;“[14]
[2] „adiungitur: ‚Noxiae poena par esto,‘ ut in suo vitio quisque plectatur, vis capite, avaritia multa, honoris cupiditas ignominia sanciatur.“[15]
[2] „cavendum est etiam, ne maior poena quam culpa sit et ne isdem de causis alii plectantur, alii ne appellentur quidem.“[16]
[2] „denique illa definitio iudiciorum aequorum, quae nobis a maioribus tradita est, retineatur, ut in iudiciis et sine invidia culpa plectatur et sine culpa invidia ponatur.“[17]
[2] „quidquid delirant reges, plectuntur Achivi.“[18]
[2] „an, si pulsassem minimum de plebe Quiritem,
plecterer, in dominam ius mihi maius erit? “[19]
[2] „cur ego plectar amans, si vir tibi marcet ab annis?“[20]
[2] „ergo ego cessabo numquam per carmina laedi,
plectar et incauto semper ab ingenio? “[21]
[2] „haec populus respiciens maluit illum innoxium plecti quam se diutius esse in timore.“[22]
[3] „neque tamen ille prius fortunam quam se ipse finxit, qui cauit ne qua in re iure plecteretur.[23]

Wortbildungen:

[2] plectibilis

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–3] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „plectere“ (Zeno.org) Band 2, Spalte 1736
[1–3] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 386

Quellen:

  1. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „plectere“ (Zeno.org) Band 2, Spalte 1736
  2. Titus Lucretius Carus, De rerum natura, 5, 1399–1400
  3. Gaius Valerius Catullus, Carmina, 64,278–284
  4. Aulus Gellius, Noctes Atticae, 18,2,3
  5. Vulgata, Matthaeus, 27,28–29
  6. Vulgata, Marcus, 15,17
  7. Vulgata, Ioannes, 19,2
  8. Vitruvius, De architectura, 10,1,2
  9. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „plectere“ (Zeno.org) Band 2, Spalte 1736
  10. Titus Maccius Plautus, Mercator, 826–829
  11. Publius Terentius Afer, Phormio, 219–220
  12. Quintus Horatius Flaccus, Sermones, 2,105–106
  13. Quintus Horatius Flaccus, Carmina, 1,28,25–27
  14. Marcus Tullius Cicero, Laelius de amicitia, 85
  15. Marcus Tullius Cicero, De legibus, 3,46
  16. Marcus Tullius Cicero, De officiis, 25,89
  17. Marcus Tullius Cicero, Pro A. Cluentio Habito, 5
  18. Quintus Horatius Flaccus, Epistulae, 1,2,14
  19. Publius Ovidius Naso, Amores, 1,7,29–30
  20. Publius Ovidius Naso, Amores, 1,13,41
  21. Publius Ovidius Naso, Epistulae ex Ponto, 4,14,17–17
  22. Cornelius Nepos, De viris illustribus, Miltiades, 8,4
  23. Cornelius Nepos, De viris illustribus, Atticus, 11,6