arteria

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

artēria (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, f[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ artēria artēriae
Genitiv artēriae artēriārum
Dativ artēriae artēriīs
Akkusativ artēriam artēriās
Vokativ artēria artēriae
Ablativ artēriā artēriīs

Anmerkung zur Flexion:

[2] Lukrez verwendet arteria auch als Neutrum Plural: „Praeterea radit vox fauces saepe facitque // asperiora foras gradiens arteria clamor,“[1]

Worttrennung:

ar·te·ria, Plural: ar·te·riae

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Anatomie: Pulsader, Schlagader, Arterie
[2] Anatomie, insbesondere „arteria aspera“: Luftröhre

Herkunft:

Entlehnung aus dem altgriechischen ἀρτηρία (artēria→ grc[2]

Synonyme:

[2] arteria aspera

Gegenwörter:

[1] vena

Beispiele:

[1] „sanguis per venas in omne corpus diffunditur et spiritus per arterias;[3]
[1] „Huc adde nervos, a quibus artus continentur, eorumque inplicationem corpore toto pertinentem, qui sicut venae et arteriae a corde tractae et profectae in corpus omne ducuntur.“[4]
[1] „placet natura regi terram, et quidem ad nostrorum corporum exemplar, in quibus et venae sunt et arteriae, illae sanguinis hae spiritus receptacula.“[5]
[1] „Inter hos latent arteriae, id est spiritus semitae; his innatant venae, id est sanguinis rivi. arteriarum pulsus in cacumine maxime membrorum evidens, index fere morborum,“[6]
[2] „primum enim a pulmonibus arteria usque ad os intimum pertinet, per quam vox principium a mente ducens percipitur et funditur.“[7]

Wortbildungen:

[1] Arteria

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Lateinischer Wikipedia-Artikel „arteria
[1, 2] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „arteria“ (Zeno.org) Band 1, Spalte 594
[1, 2] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1, Seite 49
[1] Hans Meier: Medizinisches Wörterbuch Deutsch–Latein. 1. Auflage. Roderer Verlag, Regensburg 2004, ISBN 3-89783-435-9, Seite 37, Eintrag „Arterie“, lateinisch wiedergegeben mit „arteria“

arteria (Polnisch)[Bearbeiten]

Substantiv, f[Bearbeiten]

Singular Plural
Nominativ arteria arterie
Genitiv arterii arterii
Dativ arterii arteriom
Akkusativ arterię arterie
Instrumental arterią arteriami
Lokativ arterii arteriach
Vokativ arterio arterie

Worttrennung:

ar·te·ria, Plural: ar·te·rie

Aussprache:

IPA: [arˈtɛrja], Plural: [arˈtɛrjɛ]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild arteria (Info), Plural:

Bedeutungen:

[1] Anatomie: Arterie, Schlagader, Pulsader
[2] Verkehr: Verkehrsader, Hauptverkehrsstraße

Herkunft:

Entlehnung aus dem altgriechischen ἀρτηρία (artēria→ grc[8]

Synonyme:

[1] tętnica

Sinnverwandte Wörter:

[2] magistrala

Gegenwörter:

[1] żyła

Oberbegriffe:

[1] naczynie krwionośne, naczynie
[2] trasa

Unterbegriffe:

[1] aorta
[2] kanał, linia kolejowa, ulica

Beispiele:

[1]

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] arteriografia, krew, miażdżyca (arterioskleroza)

Wortbildungen:

[1] arterialny
[2] arteryjny

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „arteria
[1, 2] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „arteria
[1, 2] Słownik Języka Polskiego – PWN: „arteria
[1, 2] Słownik Wyrazów Obcych – PWN: „arteria
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „arteria

Quellen:

  1. Titus Lucretius Carus, De rerum natura, 4,528–529
  2. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „arteria“ (Zeno.org) Band 1, Spalte 594
  3. Marcus Tullius Cicero, De natura deorum, 2,138
  4. Marcus Tullius Cicero, De natura deorum, 2,139
  5. Lucius Annaeus Seneca, Naturales quaestiones, 3,15,1
  6. Gaius Plinius Secundus, Naturalis historia, 11,219
  7. Marcus Tullius Cicero, De natura deorum, 2,149
  8. Słownik Wyrazów Obcych – PWN: „arteria