abscisio

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

abscisio (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, f[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ abscīsio abscīsiōnēs
Genitiv abscīsiōnis abscīsiōnum
Dativ abscīsiōnī abscīsiōnibus
Akkusativ abscīsiōnem abscīsiōnēs
Vokativ abscīsio abscīsiōnēs
Ablativ abscīsiōne abscīsiōnibus

Worttrennung:

abs·ci·sio, Genitiv: abs·ci·si·o·nis

Bedeutungen:

[1] Abschneiden
[2] Rhetorik: Aposiopese, Retizenz
[3] Medizin: Versagen
[4] Sprachwissenschaft: Apokope

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb abscidere → la mit dem Suffix -sio → la[1]

Synonyme:

[2] aposiopesis, praecisio, reticentia
[4] apocope

Beispiele:

[1] „Itaque ostendentes et numerum annorum et tempus LX duarum et dimidiae ebdomadarum adimpleta, quibus completis ‚venisse Christum‘, id est natum vidimus unctum, videamus, quid aliae septem ebdomadae et dimidia, quae sunt subdivisae in abscisione priorum ebdomadarum, in quo actu sint adimpletae.“ (Tert. adv. Iud. 8,15)[2]
[1] „Quam interpretationem de abscisione Attidis Graecontm sapientium doctrina reppererit.“ (Aug. civ. 7,25)[3]
[1] „Si autem stolidilate vel monstrositate simulacrorum, sacrificiis homicidiorum, coronatione virilium pudendorum, mercede stuprorum, sectione membrorum, abscisione genitalium, consecratione mollium, festis inpurorutn obscenorumque ludorum unum verum Deum, id est omnis animae corporisque creatorem, colere se quisque contendat:“ (Aug. civ. 7,27)[4]
[1] „neque enim beatus apostolus ad abscisionem manuum aut pedum aut genitalium immiti nos praeceptione conpellit, sed corpus peccati, quod utique constat ex membris, quantocius destrui zelo perfectae desiderat sanctitatis.“ (Cassian. conl. 12,1)[5]
[2] „Ea fit per exsuperationem, ambiguum, consequentiam, abscisionem, similitudinem.“ (Rhet. Her. 4,67)[6]
[2] „Per abscisionem, si, cum incipimus aliquid dicere, deinde praecidamus, et ex eo, quod iam diximus, satis relinquitur suspicionis, sic: ‚Qui ista forma et aetate nuper alienae domi — nolo plura dicere.‘“ (Rhet. Her. 4,67)[7]
[3] „Facit bene haec conpositio ad suspirium et ad vocis abscisionem et subitas praefocationes ex qiialibet causa ortas et ad eos, qui saepius existimantur ab incubone deludi;“ (Scrib. Larg. 100)[8]
[4] „Aphaeresis abscisio de principio, ut ‚temno‘ pro ‚contemno‘. Syncope abscisio de medio, ut ‚forsan‘ pro ‚forsitan‘. Apocope abscisio de fine, ut ‚sat‘ pro ‚satis‘.“ (Isid. etym. 1,35,3)[9]

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–3] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „abscisio“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 29-30.
[1] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „abscisio
[2, 3] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „abscisio“ Seite 12.
[1–3] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, „abscisio“ Spalte 152.

Quellen:

  1. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „abscisio“ Seite 12.
  2. Quintus Septimus Florens Tertullianus: Opera. Pars II: Opera montanistica, Brepolis, Turnholt 1954 (Corpus Christanorum, Series Latina), Seite 1362.
  3. Sanctus Aurelius Augustinus episcopus; Bernhard Dombart, Alfons Kalb (Herausgeber): De civitate Dei. Libri XXII. stereotyper Nachdruck der 5. Auflage. Volumen I: Lib. I–XIII, Duas epistulas ad firmum addidit Johannes Divjak, B. G. Teubner, München/Leipzig 1993, ISBN 3-519-01104-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstdruck 1981), Seite 306.
  4. Sanctus Aurelius Augustinus episcopus; Bernhard Dombart, Alfons Kalb (Herausgeber): De civitate Dei. Libri XXII. stereotyper Nachdruck der 5. Auflage. Volumen I: Lib. I–XIII, Duas epistulas ad firmum addidit Johannes Divjak, B. G. Teubner, München/Leipzig 1993, ISBN 3-519-01104-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstdruck 1981), Seite 309–310.
  5. Iohannes Cassianus: Opera. Herausgeber: Michael Petschenig (= Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum. Band 13). 1. Auflage. Pars II: Collationes XXIIII. Österreichische Akademie der Wissenschaften, Prag/Wien/Leipzig 1886 (Internet Archive)., Seite 335.
  6. Friedrich Marx, Winfried Trillitzsch (Herausgeber): Incerti auctoris de ratione dicendi ad C. Herennium Lib. IV. In: Scripta quae manserunt omnia. stereotype, korr. und erw. 2. Auflage. Fasc. 2, B. G. Teubner, Leipzig 1964 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1923), Seite 187.
  7. Friedrich Marx, Winfried Trillitzsch (Herausgeber): Incerti auctoris de ratione dicendi ad C. Herennium Lib. IV. In: Scripta quae manserunt omnia. stereotype, korr. und erw. 2. Auflage. Fasc. 2, B. G. Teubner, Leipzig 1964 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1923), Seite 188.
  8. Scribonius Largus; Georg Helmreich (Herausgeber): Conpositiones. 1. Auflage. Teubner, Leipzig 1887 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 43.
  9. Isidorus Hispalensis episcopus: Etymologiarum sive originum libri XX. Recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. 1. Auflage. Tomus I libros I–X continens, Oxford 1911 (Scriptorum classicorum bibliotheca Oxoniensis)

Ähnliche Wörter (Latein):

ähnlich geschrieben und/oder ausgesprochen: abscissio