gavia

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

gavia (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, f[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ gāvia gāviae
Genitiv gāviae gāviārum
Dativ gāviae gāviīs
Akkusativ gāviam gāviās
Vokativ gāvia gāviae
Ablativ gāviā gāviīs

Nebenformen:

spätlateinisch: gabia

Worttrennung:

ga·via, Genitiv: ga·viae

Bedeutungen:

[1] Zoologie, Ornithologie: Seevogel, wahrscheinlich eine Möwe oder Seeschwalbe

Herkunft:

die Etymologie ist nicht geklärt; es könnte es sich um eine lautmalerische Bildung[1] handeln, worauf das formal und semantisch ähnliche Substantiv gaius → la hindeutet; nimmt man ein kurzes a an, könnte es sich auf die indogermanische Wurzel guh₂- ‚rufen, schreien‘ zurückführen lassen[2]

Oberbegriffe:

[1] avis

Beispiele:

[1] „Gaviae in petris nidificant, mergi et in arboribus. pariunt plurimum terna, sed gaviae aestate, mergi incipiente vere.“ (Plin. 9,91)[3]
[1] „et ceterae minores aves, rursus cum trochilo mustela et cornix, turtur et pyrallis, icheumones vespae et phalangia aranei, aquaticae brenthos et gavia et harpe, harpe et triorchis accipiter, sorices et ardiolae invicem fetibus insidiantes,“ (Plin. 10,204)[4]
[1] „Praesagiunt et ammalia: […] ranae quoque ultra solitum vocales et fulicae matutino clangore, item mergi anatesque pinnas rostro purgantes ventum, ceteraeque aquaticae aves concursantes, grues in mediterranea festinantes, mergi, gaviae maria aut stagna fugientes.“ (Plin. 18,361–362)[5]
[1] „tunc avis peralba illa gavia, quae super fluctus marinos pinnis natat, demergit sese propere ad Oceani profundum gremium.“ (Apul. met. 5,28)[6]

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „gavia“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 2907.
[1] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „gavia
[1] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „gauia“ Seite 829.
[1] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis, Auxiliantibus et alliis et curatoribus fundationis Rockerfellerianae. 6. Band, 2. Teil G – Gytus, Teubner, Leipzig 1925–1934, ISBN 3-322-00000-1, „gavia“ Spalte 1720.

Quellen:

  1. Alfred Ernout, Alfred Meillet: Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots. durch Jacques André vermehrte und korrigierte Neuauflage der 4. Auflage. Klincksieck, Paris 2001, ISBN 2-252-03277-4, Seite 268.
  2. Michiel de Vaan: Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages. 1. Auflage. Brill, Leiden, Boston 2008, ISBN 978-90-04-16797-1 (Band 7 der Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series), Seite 256.
  3. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen II. Libri VII–XV, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71651-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1909), Seite 246.
  4. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen II. Libri VII–XV, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71651-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1909), Seite 280–281.
  5. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902), Seite 244.
  6. Apuleius Platonicus Madaurensis; Rudolf Helm (Herausgeber): Metamorphoseon libri XI. erweiterte, stereotype 3. Auflage. Volumen I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71055-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1931), Seite 125.