dies Saturni

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

diēs Saturnī (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ diēs Saturnī diēs Saturnī
Genitiv diēī Saturnī diērum Saturnī
Dativ diēī Saturnī diēbus Saturnī
Akkusativ diem Saturnī diēs Saturnī
Vokativ diēs Saturnī diēs Saturnī
Ablativ diē Saturnī diēbus Saturnī

Worttrennung:

di·es Sa·tur·ni, Plural: di·es Sa·tur·ni

Aussprache:

IPA: [ˈdiːeːs⁀saˈtʊrniː]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Samstag

Herkunft:

Wortverbindung aus dem Substantiv dies → la und dem Eigennamen Saturnus → la im Genitiv und bedeutet wörtlich „Tag des Saturn“

Synonyme:

[1] kirchenlateinisch: sabbatum/sabbata

Gegenwörter:

[1] dies Iovis, dies Lunae, dies Martis, dies Mercurii, dies Solis, dies Veneris

Oberbegriffe:

[1] dies

Beispiele:

[1] „D(is) M(anibus) Saturninae die Saturni nata diem Saturni diem functam vixit annis III m(ensibus) V d(iebus) XX“ (CIL X,2933)[1]
[1] „Aeque si diem solis laetitiae indulgemus, alia longe ratione quam religione solis, secundo loco ab eis sumus, qui diem Saturni otio et victui decernunt exorbitantes et ipsi a Iudaico more, quem ignorant.“ (Tert. apol. 16,11)[2]
[1] „Alia est heresis quae dicit nomina dierum, Solis, Lunae, Martis, Mercurii, Iovis, Veneris, Saturni, a deo haec ita posita ab origine mundi, non hominum vana praesumptione nuncupata, cum a prima origine, usque ad grecos reges et Hermen fallacissimum illum, qui haec nomina vanissima et frivola mentiendo ausus est nuncupare, si quaerere volueris, invenies multum fluxisse temporis, et sic paganos, id est Grecos haec nomina posuisse, cum haec nomina *** etiam secundum septem stellas dixerunt hominum generationem consistere, ut ille ipse delirans hoc definit.“ (Filastr. 113,1–2)[3]
[1] „neque curet, si dies Martis aut Saturni in has lunas inciderit.“ (Marcell. med. 2,13)[4]
[1] „Ani vitiis omnibus plantaginis radix decrescente luna die Saturni occidente sole collecta vel sumpta et pellicula vel panno phoenicio obvoluta ac licio ligata et lumbis circumdata continuo sanitatem praestabit.“ (Marcell. med. 31,18)[5]

Wortbildungen:

englisch: Saturday

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Lateinischer Wikipedia-Artikel „dies Saturni
[1] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 „Wochentage“ Seite 569.
[*] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis, Auxiliantibus et alliis et curatoribus fundationis Rockerfellerianae. 5. Band, 1. Teil D – Dze, Teubner, Leipzig 1909–1934, ISBN 3-322-00000-1, „dies“ Spalte 1060.

Quellen:

  1. Corpus Inscriptionum Latinarum, Band 10, 2933
  2. Quintus Septimus Florens Tertullianus: Opera. Pars I: Opera catholica, Adversus Marcionem, Brepolis, Turnholt 1954 (Corpus Christanorum, Series Latina), Seite 116.
  3. Filastrius episcopus Brixiensis: Diversarum hereseon liber. In: F. Heylen (Herausgeber): Eusebius Vercellensis, Filastrius Brixiensis, Appendix ad Hegemonium, Isaac Iudaeus, Archidiaconus Romanus, Fortnunatus Aquileiensis, Chromatius Aquileiensis (= Corpus Christianorum, Series Latina. Band 9). Brepolis, Turnhout 1957., Seite 279.
  4. Marcellus; Max Niedermann, Eduard Liechtenhan (Herausgeber): De medicamentis. 2. Auflage. Akademie Verlag, Berlin 1968 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen V, Digitalisat), Seite 78.
  5. Marcellus; Max Niedermann, Eduard Liechtenhan (Herausgeber): De medicamentis. 2. Auflage. Akademie Verlag, Berlin 1968 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen V, Digitalisat), Seite 544.