dies Solis

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

diēs Sōlis (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, m, Wortverbindung[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ diēs Sōlis diēs Sōlis
Genitiv diēī Sōlis diērum Sōlis
Dativ diēī Sōlis diēbus Sōlis
Akkusativ diem Sōlis diēs Sōlis
Vokativ diēs Sōlis diēs Sōlis
Ablativ diē Sōlis diēbus Sōlis

Worttrennung:

di·es So·lis , Plural: di·es So·lis

Aussprache:

IPA: [ˌdiːɛs ˈsoːlɪs], klassisch: [ˌdɪeːs ˈsoːlɪs]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Sonntag

Herkunft:

Wortverbindung aus dem Substantiv dies → la und dem Eigennamen Sol → la im Genitiv und bedeutet wörtlich „Tag der Sonne“

Synonyme:

[1] kirchenlateinisch: dominica, dominicus dies, dominicus

Gegenwörter:

[1] dies Iovis, dies Lunae, dies Martis, dies Mercurii, dies Saturni, dies Veneris

Beispiele:

[1] „Aeque si diem solis laetitiae indulgemus, alia longe ratione quam religione solis, secundo loco ab eis sumus, qui diem Saturni otio et victui decernunt exorbitantes et ipsi a Iudaico more, quem ignorant.“ (Tert. apol. 16,11)[1]
[1] „Alii plane humanius solem Christianum deum aestimant, quod innotuerit ad orientis partem facere nos precationem, vel die solis laetitiam curare.“ (Tert. nat. 1,13,1)[2]
[1] „Alia est heresis quae dicit nomina dierum, Solis, Lunae, Martis, Mercurii, Iovis, Veneris, Saturni, a deo haec ita posita ab origine mundi, non hominum vana praesumptione nuncupata, cum a prima origine, usque ad grecos reges et Hermen fallacissimum illum, qui haec nomina vanissima et frivola mentiendo ausus est nuncupare, si quaerere volueris, invenies multum fluxisse temporis, et sic paganos, id est Grecos haec nomina posuisse, cum haec nomina *** etiam secundum septem stellas dixerunt hominum generationem consistere, ut ille ipse delirans hoc definit.“ (Filastr. 113,1–2)[3]
[1] „Calculosis expertus adfirmat incredibiliter succurri remedio tali, si hircum, melius si agrestem, melius si anniculum et si mense Augusto claudas loco sicco per triduum, ut ei solas laurus edendas subministres et aquae nihil accipiat, ad postremum tertio die, id est aut Iovis aut Solis, occidas.“ (Marcell. med. 16,94)[4]
[1] „Haec omnia separatim tunsa et ad levissimum pulverem redacta commisces et dabis infirmo, melius si die Solis aut Iovis, cocliaris mensuram in meri potione aut cuiuscumque dulcis poculi.“ (Marcell. med. 16,94)[4]
[1] „Haec omnia separatim tunsa et ad levissimum pulverem redacta cum sanguine hircino miscebis et dabis infirmo die Solis aut Iovis cocliaris mensuram in meri potione aut cuiuscumque dulcis liquoris.“ (Marcell. med. 16,95)[5]

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Lateinischer Wikipedia-Artikel „dies Solis
[1] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 „Wochentage“ Seite 569.
[*] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis, Auxiliantibus et alliis et curatoribus fundationis Rockerfellerianae. 5. Band, 1. Teil D – Dze, Teubner, Leipzig 1909–1934, ISBN 3-322-00000-1, „dies“ Spalte 1060.

Quellen:

  1. Quintus Septimus Florens Tertullianus: Opera. Pars I: Opera catholica, Adversus Marcionem, Brepolis, Turnholt 1954 (Corpus Christanorum, Series Latina), Seite 116.
  2. Quintus Septimus Florens Tertullianus: Opera. Pars I: Opera catholica, Adversus Marcionem, Brepolis, Turnholt 1954 (Corpus Christanorum, Series Latina), Seite 32.
  3. Filastrius episcopus Brixiensis: Diversarum hereseon liber. In: F. Heylen (Herausgeber): Eusebius Vercellensis, Filastrius Brixiensis, Appendix ad Hegemonium, Isaac Iudaeus, Archidiaconus Romanus, Fortnunatus Aquileiensis, Chromatius Aquileiensis (= Corpus Christianorum, Series Latina. Band 9). Brepolis, Turnhout 1957., Seite 279.
  4. 4,0 4,1 Marcellus; Max Niedermann, Eduard Liechtenhan (Herausgeber): De medicamentis. 2. Auflage. Akademie Verlag, Berlin 1968 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen V, Digitalisat), Seite 444.
  5. Marcellus; Max Niedermann, Eduard Liechtenhan (Herausgeber): De medicamentis. 2. Auflage. Akademie Verlag, Berlin 1968 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen V, Digitalisat), Seite 446.