acervus
Erscheinungsbild
acervus (Latein)
[Bearbeiten]Substantiv, m
[Bearbeiten]Kasus | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominativ | acervus | acervi |
Genitiv | acervi | acervum |
Dativ | acervo | acervis |
Akkusativ | acervum | acervos |
Vokativ | acerve | acervi |
Ablativ | acervo | acervis |
Worttrennung:
- a·cer·vus, Genitiv: a·cer·vi
Bedeutungen:
- [1] Haufen
- [2] übertragen: Masse, Menge
- [3] Philosophie, Logik: Häufelschluss, Sorites
Herkunft:
- seit Plautus bezeugt; die Etymologie ist ungeklärt;[1] vielleicht liegt eine Verwandtschaft zu dem Substantiv acus → la ‚Spreu‘ vor, die sich durch einen verallgemeinender Bedeutungswandel von ‚Haufen an Spreu‘ zu ‚Haufen‘ erklären ließe[2]
Synonyme:
- [3] sorites
Beispiele:
- [1] „post autem ruri nisi tu acervom ederis / aut quasi lumbricus terram, quod te postules / gustare quicquam, numquam edepol ieiunium / ieiunumst aeque atque ego te ruri reddibo.“ (Plaut. Cas. 126–129)[3]
- [1] „principio, Hedylium, tecum ago, quae amica es frumentariis, / quibu’ cunctis montes maxumi frumenti acervi sunt domi:“ (Plaut. Pseud. 188–189)[4]
- [1] „codicillos domino in acervum compone.“ (Cato agr. 37,5)[5]
- [1] „Ubi vineam deputaveris, acervum lignorum virgarumque facito.“ (Cato agr. 50,2)[6]
- [1] „armorum magna multitudine de muro in fossam, quae erat ante oppidum, iacta, sic ut prope summam muri aggerisque altitudinem acervi armorum adaequarent, et tamen circiter parte tertia, ut postea compertum est, celata atque in oppido retenta, portis patefactis eo die pace sunt usi.“ (Caes. Gall. 2,32,4)[7]
- [2]
- [3] „soritas hoc vocant, qui acervum efficiunt uno addito grano, vitiosum sane et captiosum genus.“ (Cic. Luc. 49)[8]
- [3] „utor permisso caudaeque pilos ut equinae / paulatim vello et demo unum, demo etiam unum, / dum cadat elusus ratione ruentis acervi / qui redit in fastos et virtutem aestimat annis / miraturque nihil nisi quod Libitina sacravit.“ (Hor. epist. 2,1,45–49)[9]
- [3] „inventus, Chrysippe, tui finitor acervi!“ (Pers. 6,80)[10]
Wortbildungen:
Übersetzungen
[Bearbeiten] [3] Philosophie, Logik: Häufelschluss, Sorites
|
- [1–3] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „acervus“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 77.
- [1–3] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „acervus“
- [1, 2] dict.cc Latein-Deutsch, Stichwort: „acervus“
- [1–3] Langenscheidt Latein-Deutsch, Stichwort: „acervus“
Quellen:
- ↑ Alfred Ernout, Alfred Meillet: Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots. durch Jacques André vermehrte und korrigierte Neuauflage der 4. Auflage. Klincksieck, Paris 2001, ISBN 2-252-03277-4 , „aceruus“ Seite 6.
- ↑ Michiel de Vaan: Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages. 1. Auflage. Brill, Leiden, Boston 2008, ISBN 978-90-04-16797-1 (Band 7 der Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series) , „acervus“ Seite 22–23.
- ↑ Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat) .
- ↑ Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus II: Miles Gloriosus, Mostellaria, Persa, Poenulus, Pseudolus, Rudens, Stichus, Trinummus, Truculentus, Vidularia, Fragmenta, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat) .
- ↑ Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 44.
- ↑ Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 54.
- ↑ Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987) , Seite 38.
- ↑ Marcus Tullius Cicero: Academicorum reliquiae cum Lucullo. In: Otto Plasberg (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 42, Teubner, Stuttgart/Leipzig 1996, ISBN 3-519-11218-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1922) , Seite 51.
- ↑ Quintus Horatius Flaccus; D. R. Shackleton Bailey (Herausgeber): Opera. sterotype Auflage der 4. Auflage. De Gruyter, Berlin, New York 2008, ISBN 978-3-11-020292-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 293.
- ↑ Aulus Persius Flaccus; Walter Kißel (Herausgeber): Saturarum liber. 1. Auflage. de Gruyter, Berlin/New York 2007, ISBN 978-3-11-029486-9 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana) , Seite 37.