axungia

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

axungia (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, f[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ axungia
Genitiv axungiae
Dativ axungiae
Akkusativ axungiam
Vokativ axungia
Ablativ axungiā

Worttrennung:

ax·un·gia, Genitiv: ax·un·gi·ae

Bedeutungen:

[1] Technik, Medizin: Wagenschmiere, Schmiere, Fett, Schmalz

Herkunft:

zugrunde liegen axis → la und ungere → la[1]

Beispiele:

[1] „Si talum aut ungulam vomere laeserit, picem duram et axungiam cum sulpure lana sucida involvito et candente ferro supra vulnus inurito.“[2]
[1] „cinis vitium cum axungia vetere contra tumores proficit, fistulas purgat, mox et persanat, nervorum dolores frigore ortos contractionesque, contusas vero partes vel cum oleo, carnes excrescentes in ossibus cum aceto et nitro, scorpionum et canum plagas cum oleo.“ (Plin. 23, 6)[3]
[1] „ipsius oleae cinis cum axungia tumores sanat extrahitque fistulis vitia et ipsas sanat.“ (Plin. 23, 72)[4]
[1] „multo efficacior e femina et quae non pepererit, multo vero praestantior in apris esse dicitur usus axungiae ad emollienda, excalfacienda, discutienda purgandaque.“ (Plin. 28, 136)[5]
[1] „antiqui axibus vehiculorum perunguendis maxime ad faciliorem circumactum rotarum utebantur, unde nomen, sic quoque utili medicina cum illa ferrugine rotarum ad sedis vitia virilitatisque et per se axungia.“ (Plin. 28, 141)[6]
[1] „Bene facit et hibisci radix ex aqua mulsa cocta et inposita, item sabucum cum axungia vetere tritum et inpositum, adiectus et brassicae cinis cum axungia vel semen caulium.“ (Scribon. 160)[7]
[1] „Malagma ad podagram et omnem dolorem et tensionem nervorum recipit haec: Ammoniaci guttae pondo I, cerae pondo I, axungiae veteris selibram, olei veteris pondo trientem, olei cedrini pondo unciam, rosae sextantem, cyprini pondo sextantem, croci pondo sextantem, Assii lapidis pondo unciam, murrae pondo unciam, aphronitri pondo semuncian.“ (Scribon. 267)[8]

Entlehnungen:

französisch: axonge

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „axungia“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 769
[1] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „axungia
[1] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „axungia“ Seite 243.
[1] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 2. Band An – Byzeres, Teubner, Leipzig 1901–1906, ISBN 3-322-00000-1, „axungia“ Spalte 1642.

Quellen:

  1. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „axungia“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 769.
  2. Lucius Iunius Moderatus Columella, Res rustica, 6,15
  3. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 3.
  4. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 23.
  5. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 321–322.
  6. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 323.
  7. Scribonius Largus; Georg Helmreich (Herausgeber): Conpositiones. 1. Auflage. Teubner, Leipzig 1887 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 66.
  8. Scribonius Largus; Georg Helmreich (Herausgeber): Conpositiones. 1. Auflage. Teubner, Leipzig 1887 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 102–103.