auxiliari

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

auxiliari (Latein)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular auxilior
2. Person Singular auxiliāris
3. Person Singular auxiliātur
1. Person Plural auxiliāmur
2. Person Plural auxiliāminī
3. Person Plural auxiliāntur
Perfekt 1. Person Singular auxiliātus sum
Imperfekt 1. Person Singular auxiliābar
Futur 1. Person Singular auxiliābor
PPP
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular auxilier
Imperativ Singular auxiliāre
Plural auxiliāminī
Alle weiteren Formen: Flexion:auxiliari

Nebenformen:

auxiliare

Worttrennung:

au·xi·li·a·ri

Bedeutungen:

[1] intransitiv, auch mit Dativ: Hilfe leisten, helfen
[2] intransitiv: hilfreich sein, nüztlich sein, helfen
[3] intransitiv, auch mit Dativ, Medizin: wirksam sein, helfen, heilen

Herkunft:

Ableitung zu dem Substantiv auxilium → la[1]

Sinnverwandte Wörter:

[3] mederi

Beispiele:

[1] „tua re salva hoc pacto ab illo summam inibis gratiam / neque commodius ullo pacto ei poteris auxilarier.“ (Plaut. Trin. 376–377)[2]
[1] „ita uno tempore et longas naves, quibus Caesar exercitum transportandum curaverat quasque in aridum subduxerat, aestus complebat, et onerarias, quae ad ancoras erant deligatae, tempestas adflictabat, neque ulla nostris facultas aut administrandi aut auxiliandi dabatur.“ (Caes. Gall. 4,29,2)[3]
[1] „eo magis quod deustos pluteos turrium videbant nec facile adire apertos ad auxiliandum animadvertebant, semperque ipsi recentes defessis succederent omnemque Galliae salutem in ilio vestigio temporis positam arbitrarentur, accidit inspectantibus nobis, quod dignum memoria visum praetereundum non existimavimus.“ (Caes. Gall. 7,25,1)[4]
[1] „conantibus auxiliari suis ‘frustra’ inquit ‘meae vitae subvenire conamini, quem iam sanguis viresque deficiunt.’“ (Caes. Gall. 7,50,6)[5]
[1] „si mihi neque magistratus neque senatum neque populum auxiliari propter eam vim quae me cum re publica vicit licuerit, vide ne, cum velis revocare tempus omnium servandorum, cum qui servetur non erit, non possis.“ (Cic. fam. 5,4,2)[6]
[1] „viri ingentes supraque mortalia, tantorum numinum lege deprehensa et misera hominum mente iam soluta, in defectibus scelera aut mortem aliquam siderum pavente — quo in metu fuisse Stesichori et Pindari vatum sublimia ora palam est deliquio solis — aut in luna veneficia arguente mortalitate et ob id crepitu dissono auxiliante — quo pavore ignaras causae Nicias Atheniensium imperator veritus classem portu educere opes eorum adflixit — : macte ingenio este, caeli interpretes rerumque naturae capaces, argumenti repertores, quo deos hominesque vicistis!“ (Plin. nat. hist. 2, 54)[7]
[2] „Nihil Numantinis vires corporis auxiliatae sunt, nihil Kartaginiensibus scientia rei militaris adiumento fuit, nihil Corinthis erudita calliditas praesidii tulit, nihil Fregellanis morum et sermonis societas opitulata est.“ (Rhet. Her. 4,37)[8]
[3] „sarmenta aut palearum acervos et evulsas herbas fruticesque per vineas camposque, cum timebis, incendito: fumus medebitur hic; e paleis et contra nebulas auxiliatur, ubi nebulae nocent.“ (Plin. nat. hist. 18, 293)[9]
[3] „adversus urucas et cancrum fluviatilem in medio horto suspensum auxiliari narrant.“ (Plin. nat. hist. 19, 180)[10]
[3] „in pestilentia quoque ac peregrinationibus vim magnam auxiliandi habere dicitur.“ (Plin. nat. hist. 23, 53)[11]
[3] „Spinae albae semen contra scorpiones auxiliatur.“ (Plin. nat. hist. 24, 108)[12]
[3] „grana nigra auxiliantur et suppressionibus nocturnis in vino pota quo dictum est numero, stomachicis vero et rosionibus et esse ea et inlinere prodest.“ (Plin. nat. hist. 27, 87)[13]
[3] „huius folio vel flore vel semine auxiliantur contra scorpionum phalangiorumque et serpentium ictus, item contra tormina.“ (Plin. nat. hist. 27, 124)[14]

Wortbildungen:

auxiliabundus, auxiliatio, auxiliator, auxiliatus

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–3] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „auxilior“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 752.
[1] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „auxiliari
[1] dict.cc Latein-Deutsch, Stichwort: „auxiliari
[1] Albert Martin Latein-Deutsch, Stichwort: „auxiliari
[1–3] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „auxilior“ Seite 242.

Quellen:

  1. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „auxilior“ Seite 242.
  2. Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus II: Miles Gloriosus, Mostellaria, Persa, Poenulus, Pseudolus, Rudens, Stichus, Trinummus, Truculentus, Vidularia, Fragmenta, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  3. Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987), Seite 63.
  4. Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987), Seite 119.
  5. Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987), Seite 129.
  6. Marcus Tullius Cicero; D. R. Shackleton Bailey (Herausgeber): Epistulae ad familiares. Libri: I–XVI. 1. Auflage. B. G. Teubner, Stuttgart 1988, ISBN 3-519-01210-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 132.
  7. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen II. Libri VII–XV, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71651-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1909), Seite 143–144.
  8. Friedrich Marx, Winfried Trillitzsch (Herausgeber): Incerti auctoris de ratione dicendi ad C. Herennium Lib. IV. In: Scripta quae manserunt omnia. stereotype, korr. und erw. 2. Auflage. Fasc. 2, B. G. Teubner, Leipzig 1964 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1923), Seite 147.
  9. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902), Seite 224.
  10. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen III. Libri XVI–XII, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1902), Seite 299.
  11. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 18.
  12. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 89.
  13. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 256.
  14. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 268.

Deklinierte Form[Bearbeiten]

Worttrennung:

au·xi·li·a·ri

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Grammatische Merkmale:

  • Dativ Singular Maskulinum des Adjektivs auxiliaris
  • Dativ Singular Femininum des Adjektivs auxiliaris
  • Dativ Singular Neutrum des Adjektivs auxiliaris
  • Ablativ Singular Maskulinum des Adjektivs auxiliaris
  • Ablativ Singular Femininum des Adjektivs auxiliaris
  • Ablativ Singular Neutrum des Adjektivs auxiliaris
auxiliari ist eine flektierte Form von auxiliaris.
Alle weiteren Informationen findest du im Haupteintrag auxiliaris.
Bitte nimm Ergänzungen deshalb auch nur dort vor.