assessor

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

assessor (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ assessor assessōrēs
Genitiv assessōris assessōrum
Dativ assessōrī assessōribus
Akkusativ assessōrem assessōrēs
Vokativ assessor assessōrēs
Ablativ assessōre assessōribus

Alternative Schreibweisen:

adsessor

Worttrennung:

as·ses·sor, Genitiv: as·ses·so·ris

Bedeutungen:

[1] Beisitzer, Berater
[2] Recht: ständiger juristischer Berater eines Magistraten
[3] übertragen: Beisitzer

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb assidere → la mit dem Suffix -sor → la[1]

Beispiele:

[1] „et Lacedaemonii regibus suis augurem adsessorem dederunt,“ (Cic. div. 1,95)[2]
[2] „An ille plus praestat, qui inter peregrines et cives aut urbanus praetor adeuntibus adsessoris verba pronuntiat, quam qui quid sit iustilia, quid pietas, quid patientia, quid fortitudo, quid mortis contemptus, quid deorum intellectus, quantumque adiutorium hominum sit bona conscientia?“ (Sen. Dial. 9,3,4)[3]
[2] „ii erant T. Vinius legatus eius in Hispania, cupiditatis immensae; Cornelius Laco ex assessore praefectus praetorii, arrogantia socordiaque intolerabilis;“ (Suet. Galb. 14,2)[4]
[2] „Paulus libro singulari de oficio adsessorum : Omne officium adsessoris, quo iuris studiosi partibus suis funguntur, in his fere causis constat: in cognitionibus postulationibus libellis edictis decretis epistulis.“ (Paul. dig. 1,22,1)[5]
[2] „Hoc edicto dolus debet ius dicentis puniri: nam si adsessoris imprudentia ius aliter dictum sit quam oportuit, non debet hoc magistratui officere, sed ipsi adsessori.“ (Paul. dig. 2,2,2)[6]
[2] „Liberti adsidere possunt. infames autem licet non prohibeantur legibus adsidere, attamen arbitror, ut aliquo quoque decreto principali refertur constitutum, non posse officio adsessoris fungi.“ (Marc. dig. 1,22,2)[5]
[2] „adsessores, qui cum primi ordinis comitiva virorum inlustrium in actu positorum sive in provinciis sive in sacro comitatu iuverunt consilia vel iuvabunt,“ (Cod. Theod. 6,15,1)[7]
[2] „Adsessori ducis et officio eius hominibus quadraginta annonae XCVIS, singulis annonis solidi V, capita XLVIII, singulis capitibus solidi IIII, simul fiunt pro annonis et capitu solidi DCLXXIIIIS dividuntur sic:“ (Cod. Iust. 1,27,2,21)[8]
[3] „O assessor Dei et mysticae illius pro Aeonon Siges, quam Magnitudines semper videntes faciem Patris,“ (Iren. 1,13,6)[9]
[3] „Vide quod voluit esse ipse advocatus tuus; ipse iurisperitus tuus, ipse assessor Patris, ipse iudex tuus dixit:“ (Aug. in psalm. 54,14)[10]

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–3] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „assessor“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 637.
[2] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „assessor
[1, 2] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „assessor“ Seite 205.
[1–3] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 2. Band An – Byzeres, Teubner, Leipzig 1901–1906, ISBN 3-322-00000-1, „assessor“ Spalte 873–874.
[2] Otto Seeck: Adsessor. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band I,1, Stuttgart 1893, Spalte 423–426.

Quellen:

  1. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „assessor“ Seite 205.
  2. Marcus Tullius Cicero: De divinatione, De fato / Timaeus. In: Wilhelm Ax (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 46, B. G. Teubner, Stuttgart 1965 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1938), Seite 46.
  3. Lucius Annaeus Seneca; Friedrich Haase (Herausgeber): Opera quae supersunt. stereotype 1. Auflage. Volumen I: Dialogi, Epigrammata, Ludus de morte Claudii, De clementia, B. G. Teubner, Leipzig 1902 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 177.
  4. Gaius Suetonius Tranquillus; Maximilian Ihm (Herausgeber): Opera. stereotyper Nachdruck der 1. Auflage. Volumen I: De vita Caesarum libri VIII, K. G. Saur, München/Leipzig 2003, ISBN 3-598-71827-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1933), Seite 269.
  5. 5,0 5,1 Theodor Mommsen, Paul Krüger (Herausgeber): Corpus iuris civilis. stereotype 15. Auflage. Volumen Primum: Institutiones, Digesta, Weidmann, Berlin 1928 (Internet Archive), Seite 46.
  6. Theodor Mommsen, Paul Krüger (Herausgeber): Corpus iuris civilis. stereotype 15. Auflage. Volumen Primum: Institutiones, Digesta, Weidmann, Berlin 1928 (Internet Archive), Seite 47.
  7. Theodor Mommsen (Herausgeber): Theodosiani libri XVI cum constitutionibus Sirmondianis. Adsumpto apparatu P. Kruegeri. 1. Auflage. Voluminis I pars posterior: Textus cum apparatu, Weidmann, Berlin 1905 (Internet Archive), Seite 266.
  8. Paul Krüger (Herausgeber): Corpus iuris civilis. stereotype 5. Auflage. Volumen Secundum: Codex Iustinianus, Weidmann, Berlin 1877 (Internet Archive), Seite 80.
  9. Irénée de Lyon: Contre les hérésies. Livre I. Edition critique. Herausgeber: Adelin Rousseau, Louis Doutreleau (= Sources chrétiennes. Band № 264). Tome II: Texte et traduction. Les Editions du Cerf, Paris 1979, ISBN 2-204-01490-7., Seite 202.
  10. Sanctus Aurelius Augustinus: Opera (= Corpus Christanorum, Series Latina. Band XXXIX). Pars X, 2: Enarrationes in psalmos LI–C. Brepolis, Turnholt 1956., Seite 667.