wiedzieć

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

wiedzieć (Polnisch)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Aspekt
imperfektiv perfektiv
wiedzieć
Zeitform Person Wortform
Präsens ja wiem
ty wiesz
on, ona, ono wie
Imperativ Singular wiedz
Präteritum on wiedział
ona wiedziała
oni wiedzieli
Adverbialpartizip Partizip Aktiv Partizip Passiv
wiedząc wiedzący
Alle weiteren Formen: Flexion:wiedzieć

Worttrennung:

wie·dzieć

Aussprache:

IPA: [vʲɛd͡ʑɛt͡ɕ]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild wiedzieć (Info)

Bedeutungen:

[1] sich etwas bewusst sein, Kenntnisse haben: wissen, Bescheid wissen

Herkunft:

seit dem 14. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *věděti; etymologisch verwandt mit widzieć → pl, wiadomość → pl, wiedza → pl und wiedźma → pl; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch vědět → cs, slowakisch vedeť → sk, obersorbisch wjedźeć → hsb, niedersorbisch wjeźeś → dsb, russisch ведать (vedatʹ→ ru (altrussisch вѣдѣти (věděti)), ukrainisch відати (vidaty→ uk und slowenisch vedeti → sl; das urslawische Verb *věděti wurde aus der 1. Person Singular *vědě „ich weiß“ gebildet, die auf das indogermanische *uoidai- (lateinisch vidi → la, altgriechisch οἶδα (oida→ grc) „ich habe gesehen“ zurückgeht, woraus sich auch die Verwandtschaft mit dem gotischen witan und dem althochdeutschen wiʒʒan (neuhochdeutsch wissen) ergibt[1][2]

Beispiele:

[1] „Pani więcej wie o tej rzeczy ode mnie.“[3]
Sie wissen über diese Sache mehr als ich.
[1] „Wiedziałem, że jesteś chciwy i obłudny, nie wiedziałem, że jesteś bezczelny…“[4]
Ich wusste, dass du habgierig und falsch bist, ich wusste aber nicht, dass du frech bist…
[1] „Przecież sam dobrze wiesz, jak cię kochałem…“[5]
Du weißt doch selbst, wie ich dich geliebt habe…
[1] „Nie wiedzieli, gdzie są.“[6]
Sie wussten nicht, wo sie sind.
[1] „Obecni nie wiedzieli, czego chciał.“[7]
Die Anwesenden wussten nicht, was er wollte.
[1] „Wiedz także, że słodko jest pożądać, lecz jeszcze słodziej być pożądanym.“[8]
Wisse auch, dass es süß ist zu begehren, jedoch noch süßer begehrt zu werden.
[1] „Niewiele wiedziano o nim.“[9]
Wenig wusste man über ihn.

Redewendungen:

[1] bo ja wiemwas weiß ich
[1] czy ja wiemwas weiß ich
[1] wiedzieć, co w trawie piszczywissen, wie der Hase läuft

Sprichwörter:

[1] nie wie lewica, co czyni prawicadie Linke weiß nicht, was die Rechte tut
[1] słyszał, że dzwonią, ale nie wie, w którym kościeleer hörte die Glocke läuten, aber weiß nicht, wo sie hängt

Wortbildungen:

[1] dowiedzieć, powiedzieć, wywiedzieć

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „wiedzieć
[1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „wiedzieć
[1] Słownik Ortograficzny – PWN: „wiedzie%E6

Quellen:

  1. Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 429
  2. Vasmer’s Etymological Dictionary: „ведать
  3. Wikisource-Quellentext „Eliza Orzeszkowa, Bene nati, IV
  4. Wikisource-Quellentext „Eliza Orzeszkowa, Na dnie sumienia, Poezja mistrzynią
  5. Wikisource-Quellentext „Stefan Żeromski, Popioły, Tom I, Rozdział VIII, Samotny
  6. Wikisource-Quellentext „Stefan Żeromski, Popioły, Tom III, Rozdział III, Siempre heroica
  7. Wikisource-Quellentext „Bolesław Prus, Powracająca fala, Rozdział V
  8. Wikisource-Quellentext „Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, Rozdział 10
  9. Wikisource-Quellentext „Władysław Reymont, Ziemia obiecana, Tom pierwszy, Rozdział XII

Ähnliche Wörter (Polnisch):

ähnlich geschrieben und/oder ausgesprochen: widzieć