rozum

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

rozum (Tschechisch)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Singular Plural
Nominativ rozum rozumy
Genitiv rozumu rozumů
Dativ rozumu rozumům
Akkusativ rozum rozumy
Vokativ rozume rozumy
Lokativ rozumu rozumech
Instrumental rozumem rozumy

Worttrennung:

ro·zum

Aussprache:

IPA: [ˈrɔzʊm]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] nur im Singular: Fähigkeit des Menschen zu denken; Verstand, Vernunft, Intellekt
[2] umgangssprachlich, häufig im Plural: Meinung, Einfall; Gehirn, Grips

Herkunft:

Zusammensetzung aus dem Präfix roz- und dem tschechischen Substantiv um

Synonyme:

[1] vědomí, um
[2] mínění, nápad, názor, soud, úsudek

Beispiele:

[1] Cit a rozum se vzájemně doplňují.
Gefühl und Verstand ergänzen sich gegenseitig.
[1] „Tyto sňatky z rozumu uzavřené jen několik týdnů před termínem hlasování tak zásadně ovlivnily průběh celé předvolební kampaně, ve které se spíš než jak a co řešilo kdo a s kým.“[1]
Diese Vernunftheiraten, geschlossen nur wenige Wochen vor dem Abstimmungstermin, hatten großen Einfluss auf den Verlauf der ganzen Vorwahlkampagne, in der es vielmehr über das 'wer mit wem', als über das 'wie und was' ging.
[2] Pokusím se z ní tahat rozumy.
Ich werde versuchen sie auszuhorchen.

Redewendungen:

[1] mít víc štěstí než rozumumehr Glück als Verstand haben
[1] přivést někoho k rozumujemanden zur Vernunft bringen

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] lidský rozummenschlicher Verstand, selský rozum, střízlivý rozumnüchterner Verstand, zdravý rozumgesunder Menschenverstand
[1] měj rozum! — sei vernünftig!
[1] bez rozumu — ohne Verstand, být při rozumu — bei Sinnen sein
[2] tahat rozumy z koho — jemanden aushorchen

Wortfamilie:

rozumbrada, rozumět, rozumný, rozumový

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Tschechischer Wikipedia-Artikel „rozum
[*] Internetová jazyková příručka – Ústav pro jazyk český AV ČR: „rozum
[1] Bohuslav Havránek (Herausgeber): Slovník spisovného jazyka českého. Prag 1960–1971: „rozum
[1] Oldřich Hujer et al. (Herausgeber): Příruční slovník jazyka českého. Prag 1935–1957: „rozum
[1] Langenscheidt Tschechisch-Deutsch, Stichwort: „rozum

Quellen:

  1. Lidové noviny vom 12. Oktober 2019