luxovat

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

luxovat (Tschechisch)[Bearbeiten]

Verb, imperfektiv[Bearbeiten]

Aspekt
imperfektives Verb perfektives Verb
luxovat vyluxovat
Zeitform Wortform
Präsens 1. Person Sg. luxujiluxuju
2. Person Sg. luxuješ
3. Person Sg. luxuje
1. Person Pl. luxujeme
2. Person Pl. luxujete
3. Person Pl. luxujíluxujou
Präteritum m luxoval
f luxovala
Partizip Perfekt   luxoval
Partizip Passiv   luxován
Imperativ Singular   luxuj
Alle weiteren Formen: Flexion:luxovat

Anmerkung zum Aspekt:

Dieses imperfektive, unvollendete Verb wird dort verwendet, wo die Handlung noch nicht abgeschlossen ist, sich wiederholt oder gewöhnlich stattfindet. Siehe auch Aspekt tschechischer Verben.

Worttrennung:

lu·xo·vat

Aussprache:

IPA: [ˈlʊksɔvat]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] einen Staubsauger benutzen, etwas mit dem Staubsauger reinigen; staubsaugen, aufsaugen
[2] umgangssprachlich, expressiv, übertragen: dafür sorgen, dass etwas leer/frei/sauber wird, meistens ohne Rücksicht auf die Folgen oder sogar auf illegale Art und Weise; leerräumen, plündern, säubern, ausrauben, etwas an sich nehmen, etwas an sich reißen
[3] fachsprachlich, Medizin: aus der normalen Lage im Gelenk bringen (und dadurch das Gelenk verletzen); verrenken, luxieren

Synonyme:

[1] vysávat
[2] vykrádat, vyprazdňovat, vysávat
[3] vykloubit, vymknout

Beispiele:

[1] Uklízím jako každý jiný den. Luxuji, vytírám, vysypávám koše.
Ich räume auf so wie jeden Tag. Ich sauge Staub, wische den Boden, leere die Mülleimer aus.
[1] „Od rána jsme všichni pracovali. Lukáš a já jsme hrabali a odváželi listí, Marek řezal dříví, Matěj luxoval auto, věšel prádlo, venčil psa.“[1]
Wir haben alle seit den Morgenstunden gearbeitet. Lukáš und ich haben Laub geharkt und weggebracht, Marek hat Holz geschnitten, Matěj hat das Auto staubgesaugt, Wäsche aufgehängt und ist mit dem Hund Gassi gegangen.
[1] „Muži, kteří doma luxují, utírají podlahu, leští nábytek či myjí okna, jsou možná dobrými postavičkami do televizních seriálů, ve skutečnosti si jich však ženy přestávají – byť třeba jen podvědomě – vážit.“[2]
Männer, die zu Hause staubsaugen, den Boden wischen, die Möbel polieren oder die Fenster putzen, mögen zwar gute Charaktere für Fernsehserien sein, aber in Wirklichkeit werden sie von den Frauen nicht mehr geschätzt - und sei es auch nur unbewusst.
[2] „Jaká jsou hlavní rizika energetického využití biomasy? Pro investory je to především otázka, kde brát zdroje. Lesy jsou už luxovány kvůli dřevní štěpce. To má dopad nejen na její ceny, ale následně i na ceny celulózy a papíru.“[3]
Was sind die Hauptrisiken bei der Nutzung von Biomasse? Für Investoren stellt sich vor allem die Frage, wo man die Ressourcen hernimmt. Die Wälder werden bereits für Hackschnitzel geplündert. Dies wirkt sich nicht nur auf seine Preise aus, sondern auch auf die Preise von Zellstoff und Papier.
[2] „Babiš (ten ‚první‘, tzv. originál) dnes luxuje hlasy lidí, kterým se nelíbí současný politický establishment a kteří slyší na jednoduchá řešení (‚Uděláme pořádek!‘), jakkoliv zároveň nejsou extremisté.“[4]
Babiš (der ‚erste‘‚ sozusagen ursprüngliche) reißt heute die Stimmen derjenigen Menschen an sich, denen das derzeitige politische Establishment nicht gefällt und die auf einfache Lösungen hören (‚Wir schaffen Ordnung!‚), auch wenn sie keine Extremisten sind.
[2] „Teď analýzy ukazují, že rozdíl mezi orientací voliče ČSSD a KSČM je minimální, je-li vůbec nějaký (mají například společný sklon k autoritářství a vládě silné ruky), a proto má velkou šanci luxovat ještě v řadách KSČM.“
Analysen zeigen nun, dass der Unterschied zwischen der Orientierung der ČSSD- und der KSČM-Wähler, wenn überhaupt, nur minimal ist (sie teilen zum Beispiel die Tendenz zum Autoritarismus und zu einer starken Regierung), weshalb er gute Chancen hat, auch die Stimmen der KSČM-Wähler an sich zu reißen.
[2] „Může se stát, že přes všechnu opatrnost naletíte. A nemusí vám hned kdosi začít luxovat účet, ono stačí, že jste zaplatili za dárek a balíček nepřišel nebo jste v něm našli cihlu.“[5]
Es kann passieren, dass Sie trotz aller Vorsicht jemandem auf den Leim gehen. Und es muss nicht gleich sein, dass jemand anfängt, Ihr Konto leerzuräumen, es reicht schon, dass Sie für ein Geschenk bezahlen und das Paket nicht ankommt oder Sie einen Ziegelstein darin finden.
[2] „Stříbrné ‚ocenění‘ přiřkla komise Nedělnímu Blesku za »proslavení léčitele Karla Vaňáka, který svým vynálezem dokáže luxovat peněženky pacientů a nikoli, jak tvrdí, jejich zhoubné nádory«.“[6]
Die Kommission verlieh Nedělní Blesk die silberne ‚Auszeichnung‘ »für die Bekanntmachung des Heilers Karel Vaňák, dessen Erfindung die Geldbörsen der Patienten leerräumt, und nicht, wie er behauptet, ihre bösartigen Tumore«.
[2] „Doufáme, že sami vynecháváte snídaně, obědváte v letu chlebíček z kantýny a večeříte, kdy se vám to hodí, nad novinami nebo u počítače, popřípadě po celodenním půstu v noci ‚luxujete‘ ledničku.“[7]
Wir hoffen, dass Sie selbst das Frühstück ausfallen lassen, mittags ein Sandwich aus der Kantine haben und zu Abend essen, wenn es Ihnen passt, beim Zeitungslesen oder vor dem Computer, oder abends nach einem Fastentag den Kühlschrank plündern.
[3] „Dále neléčená kyčel luxuje a v lepším případě si vyhloubí novou jamku (neokotyl).“[8]
Außerdem luxiert die unbehandelte Hüfte und gräbt im besten Fall eine neue Grube (Neokotyl).

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] luxovat auto, koberec, pokoj, prach
[2] luxovat peněženku, účet; luxovat ledničku, špajzku

Wortfamilie:

[1] lux, luxování, vyluxovat
[2] luxování, vyluxovat
[3] luxace

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Internetová jazyková příručka – Ústav pro jazyk český AV ČR: „luxovat
[1] Bohuslav Havránek (Herausgeber): Slovník spisovného jazyka českého. Prag 1960–1971: „luxovat
[*] Oldřich Hujer et al. (Herausgeber): Příruční slovník jazyka českého. Prag 1935–1957: „luxovati
[2] Hugo, Jan und Kol.: Slovník nespisovné češtiny. 3., erweiterte Auflage. Maxdorf, Prag 2009, ISBN 978-80-7345-198-1, Eintrag „luxovat“, Seite 237
[3] Luxace. Abgerufen am 27. September 2021.

Quellen:

  1. Boučková, Tereza (2008): Rok kohouta. Praha: Odeon.
  2. Reflex, č. 10/1995.
  3. Ekonom, č. 1/2011.
  4. Ekonom, č. 33/2017.
  5. AUTO DNES, č. 47/2017.
  6. Lidové noviny, 12. 4. 2001.
  7. Moje zdraví, č. 2/2013.
  8. Sestra, č. 6/2013.