inceptare

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

inceptare (Latein)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular inceptō
2. Person Singular inceptās
3. Person Singular inceptat
1. Person Plural inceptāmus
2. Person Plural inceptātis
3. Person Plural inceptant
Perfekt 1. Person Singular inceptāvī
Imperfekt 1. Person Singular inceptābam
Futur 1. Person Singular inceptābō
PPP inceptātus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular inceptem
Imperativ Singular inceptā
Plural inceptāte
Alle weiteren Formen: Flexion:inceptare

Worttrennung:

in·cep·ta·re

Bedeutungen:

[1] transitiv, auch mit Infinitiv: anfangen, beginnen, vorhaben
[2] intransitiv, mit cum und Ablativ: mit jemandem anfangen, mit jemandem anbinden, sich auf einen Streit mit jemandem einlassen

Herkunft:

Intensivum zu dem Verb incipere → la[1]

Sinnverwandte Wörter:

[1] aggredi, coeptare, ordiri
[2] congredi

Beispiele:

[1] „Ut vos in vostris voltis mercimoniis / emundis vendundisque me laetum lucris / adficere atque adiuvare in rebus omnibus, / et ut res rationesque vostrorum omnium / bene expedire voltis peregrique et domi, / bonoque atque amplo auctare perpetuo lucro / quasque incepistis res quasque inceptabitis, / et uti bonis vos vostrosque omnis nuntiis / me adficere voltis, ea adferam, ea ut nuntiem / quae maxume in rem vostram communem sient“ (Plaut. Amph. prol. 1–10)[2]
[1] „numquid tu quod te aut genere indignum sit tuo facis aut inceptas facinus facere, Phaedrome?“ (Plaut. Curc. 24)[3]
[1] „magnum inceptas, si id exspectas quod nusquamst.“ (Plaut. Curc. 144)[4]
[1] „di inmortales, basilica hicquidem facinora inceptat loqui!“ (Plaut. Trin. 1030)[5]
[1] „dic quo iter inceptas; quis est?“ (Plaut. Truc. 130)[5]
[1] „fabulam inceptat.“ (Ter. Andr. 925)[6]
[1] „vah vide quod inceptet facinu’.“ (Ter. Haut. 600)[6]
[1] „quid inceptat?“ (Ter. Haut. 734)[6]
[1] „hi dicebantur in eo tempore μαθηματικοί, ab his scilicet artibus, quas iam discere atque meditari inceptaverant: quoniam geometriam, gnomonicam, musicam ceterasque item disciplinas altiores μαθήματα veteres Graeci appellabant;“ (Gell. 1, 9, 6)[7]
[1] „Alter autem Alexander, cui cognomentum Molosso fuit, in Italiam venit bellum populo Romano facturus — iam enim fama virtutis felicitatisque Romanae apud exteras gentes enitescere inceptabat —, sed pruisquam bellum faceret, vita decessit.“ (Gell. 17, 21, 33)[8]
[2] „heia sudabis satis / si cum illo inceptas homine: ea eloquantiast.“ (Ter. Phorm. 628–629)[6]

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1, 2] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „incepto“ (Zeno.org), Band 2, Spalte 142.
[1, 2] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „inceptare
[1, 2] Thesaurus Linguae Latinae. Editus iussu et auctoritate consilii ab academiis societatibusque diversarum nationum electi. 7. Band, 1. Teil I – Intervulsus, Teubner, Leipzig 1932–1964, ISBN 3-322-00000-1, Spalte 875.

Quellen:

  1. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „incepto“ (Zeno.org), Band 2, Spalte 142.
  2. Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat), Amphitruo, Vers 1–10.
  3. Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat), Curculio, Vers 24.
  4. Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat), Curculio, Vers 144.
  5. 5,0 5,1 Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus II: Miles Gloriosus, Mostellaria, Persa, Poenulus, Pseudolus, Rudens, Stichus, Trinummus, Truculentus, Vidularia, Fragmenta, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat)
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Publius Terentius Afer; Robert Kauer, Wallace Martin Lindsay (Herausgeber): Comoediae. supplementa apparatus curavit Otto Skutsch. Nachdruck der erweiterten 1. Auflage. Oxford 1961 (Erstauflage 1958) (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis)
  7. Aulus Gellius: Noctes Atticae. recensuit Carolus Hosius. stereotype Auflage der 1. Auflage. Volumen I: Libri I–X, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1981 (Erstauflage 1903), ISBN 3-519-01384-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 59.
  8. Aulus Gellius: Noctes Atticae. recensuit Carolus Hosius. stereotype Auflage der 1. Auflage. Volumen II: Libri XI–XX, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1981 (Erstauflage 1903), ISBN 3-519-01385-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 228.
Ähnliche Wörter:
incipere