dyspnoea

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

dyspnoea (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, f[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ dyspnoea dyspnoeae
Genitiv dyspnoeae dyspnoeārum
Dativ dyspnoeae dyspnoeīs
Akkusativ dyspnoeam dyspnoeās
Vokativ dyspnoea dyspnoeae
Ablativ dyspnoeā dyspnoeīs

Worttrennung:

dys·pnoea, Genitiv: dys·pnoe·ae

Bedeutungen:

[1] klassischlateinisch, Medizin: Atembeschwerden, Dyspnoe

Herkunft:

Entlehnung aus dem altgriechischen δύσπνοια (dyspnoia→ grc[1]

Sinnverwandte Wörter:

[1] anhelatio

Beispiele:

[1] „quod ad febrium valitudines attinet, certum est, non dandum in febri nisi veteribus aegris nec nisi declinante morbo; in acutis vero periculis nullis nisi qui manifestas remissiones habeant, et has noctu potius — dimidia pars periculi est noctu, hoc est spe somni, bibentibus —, […] nec singultientibus nec si cum febri dyspnoea sit;“ (Plin. nat. 23, 48)[2]
[1] „Balsaminum longe pretiosissimum omnium, ut in unguentis diximus, contra omnes serpentes efficax, oculorum claritati plurimum confert, caliginem discutit, item dyspnoeas, collectiones omnes duritiasque lenit.“ (Plin. nat. 23, 92)[3]
[1] „ex vino stomacho … dyspnoeae medetur centaurium maius ecligmate, planlago suco vel cibo, Vettonicae tusae pondo libra, mellis Attici semuncia ex aqua calida cotidie bibentibus, aristolochia vel agaricum obolis ternis ex aqua calida aut lacte asini potum.“ (Plin. nat. 26, 33)[4]
[1] „Eos etiam, qui in vomicam transeunt, intelligimus ex eo, quod dolor infixus eodem permaneat loco accedente tussicula arida atque tremore typico et inordinato, spiratione difficili, quam Graeci dyspnoean vocant, cum dolore leviore et pulsu denso.“ (Cael. Aur. acut. 2, 7, 95)[5]
[1] „Omne in difficultate spirandi consistit; sed haec dum modica est neque ex toto strangulat. Δύσπνοια appelat;“ (Cels. 4, 8, 1)[6]
[1] „Suspirium nomen sumpsit, quia inspirationis difficultas est, quam Graeci δύσπνοιαν dicunt, id est praefocationem.“ (Isid. orig. 4, 7, 14)[7]

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „dyspnoea“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 2324.
[1] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „dyspnoea“ Seite 640.
[1] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis, Auxiliantibus et alliis et curatoribus fundationis Rockerfellerianae. 5. Band, 1. Teil D – Dze, Teubner, Leipzig 1909–1934, ISBN 3-322-00000-1, „dyspnoea“ Spalte 2332.
[1] Hans Meier: Medizinisches Wörterbuch Deutsch–Latein. 1. Auflage. Roderer Verlag, Regensburg 2004, ISBN 3-89783-435-9, Seite 10, Eintrag „Dyspnoe“, lateinisch wiedergegeben mit „dyspnoeae“

Quellen:

  1. Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis, Auxiliantibus et alliis et curatoribus fundationis Rockerfellerianae. 5. Band, 1. Teil D – Dze, Teubner, Leipzig 1909–1934, ISBN 3-322-00000-1, „dyspnoea“ Spalte 2332.
  2. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 15–16.
  3. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 29.
  4. Gaius Plinius Secundus: Naturalis Historia. Post Ludovici Iani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Karl Mayhoff. stereotype 1. Auflage. Volumen IV. Libri XXIII–XXX, B. G. Teubner, Stuttgart 1967 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1897), Seite 29.
  5. Caelius Aurelianus; Gerhard Bendz (Herausgeber): Celerum passionum libri III. Tardarum passionum libri V. 1. Auflage. Pars I: Cel. Pass. Lib. I–III; Tard. Pass. Lib. I–II, Akademie Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-05-000351-0 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen VI, 1, Digitalisat), Seite 192.
  6. Aulus Cornelius Celsus; Friedrich Marx (Herausgeber): Artium A. Corneli Celsi quae supersunt. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig/Berlin 1915 (Corpus Medicorum Latinorum Volumen I, Digitalisat), Seite 159.
  7. Isidorus Hispalensis episcopus: Etymologiarum sive originum libri XX. Recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. 1. Auflage. Tomus I libros I–X continens, Oxford 1911 (Scriptorum classicorum bibliotheca Oxoniensis)