adipatus

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

adipatus (Latein)[Bearbeiten]

Adjektiv[Bearbeiten]

Nominativ Singular und Adverbia
Steigerungsstufe m f n Adverb
Positiv adipātus adipāta adipātum
Komparativ
Superlativ
Alle weiteren Formen: Flexion:adipatus

Worttrennung:

a·di·pa·tus, a·di·pa·ta, a·di·pa·tum

Bedeutungen:

[1] mit Fett versehen; fettig
[2] übertragen: schwülstig, überladen

Herkunft:

Ableitung zu dem Substantiv adeps → la[1]

Sinnverwandte Wörter:

[1] pinguis
[2] opimus

Beispiele:

[1] „adipatam pultem“ (Lucil. 196)[2]
[1] „similiter et opus pistorium quod adipe conficitur omni genere dici potest, et hic adipatus, quo intellegitur panis aut aliud quid, et haec adipata, hoc est pars, et hoc adipatum, opus scilicet.“ (Charis. gramm. 1, 94)[3]
[1] „Saul quoque et adipatae gregis laqueatum adfectu et taurorum pinguium muscipulatum adpetitu regno expulit, morte damnavit et quod duplo deterius, Pitonici spiritus consultorem unctum domini supplantavit.“ (Fulg. aet. mund. p. 156)[4]
[2] „itaque Caria et Phrygia et Mysia, quod minime politae minimeque elegantes sunt, asciverunt aptum suis auribus opimum quoddam et tanquam adipatae dictionis genus;“ (Cic. Orat. 25; Westman druckt die Lesung adipale)[5]
[2] „adipatum veteres honeste pro pingui et suculento et opimo posuerunt. Cicero in Oratore: ‚adsciverunt suis aptum auribus opimum quoddam et tamquam adipatae dictionis genus‘.“ (Non. 69)[6]
[2] „Quatenus, inquit, in his tibi discendis non adipata grassedo ingenii quam temporis formido periculosa reluctat, de nostro torrentis ingenii impetu breviorem urnulam praelibabo, quae tibi crapulae plenitudine nausiam movere non possit.“ (Fulg. Virg. cont. p. 86)[7]

Wortbildungen:

[1] adipatum

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1, 2] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „adipatus“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 124.
[1, 2] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „adipatus
[1, 2] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „adipātus“ Seite 49.
[1, 2] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, „adipātus“ Spalte 689–690.

Quellen:

  1. Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, „adipātus“ Spalte 689–690.
  2. Gaius Lucilius; Friedrich Marx (Herausgeber): C. Lucilii Carminum Reliquiae. 1. Auflage. Volumen prius: Prolegomena Testimona Fasti Luciliani Carminum Reliquiae Indices, B. G. Teubner, Leipzig 1904, Seite 15.
  3. Flavius Sosipater Charisius; Karl Barwick (Herausgeber): Ars grammatica. Addenda et corrigenda collegit et adiecit F. Kühnert. stereotype, korrigierte 1. Auflage. B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Stuttgart/Leipzig 1997, ISBN 3-8154-1137-8 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1964), Seite 120.
  4. Fabius Planciades Fulgentius: Opera. Accedunt Fabii Claudii Gordiani Fulgentii v. c. De aetatibus mundi et hominis et S. Fulgentii Episcopi super Thebaiden, recensuit Rudolfus Helm. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1898 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 156.
  5. Marcus Tullius Cicero: Orator. In: Rolf Westman (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 5, K. G. Saur, München/Leipzig 2002, ISBN 3-598-71243-X (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1980), Seite 7.
  6. Nonius Marcellus; Wallace. M. Lindsay (Herausgeber): De compendiosa doctrina. stereotype 1. Auflage. Volumen I Libri I–III, argumentum, indicem siglorum et praefationem continens, K. G. Saur, München/Leipzig 2003, ISBN 3-598-71261-8 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1903), Seite 96.
  7. Fabius Planciades Fulgentius: Opera. Accedunt Fabii Claudii Gordiani Fulgentii v. c. De aetatibus mundi et hominis et S. Fulgentii Episcopi super Thebaiden, recensuit Rudolfus Helm. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1898 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 86.