adaequare

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

adaequāre (Latein)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular adaequō
2. Person Singular adaequās
3. Person Singular adaequat
1. Person Plural adaequāmus
2. Person Plural adaequātis
3. Person Plural adaequant
Perfekt 1. Person Singular adaequāvī
Imperfekt 1. Person Singular adaequābam
Futur 1. Person Singular adaequābō
PPP adaequātus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular adaequem
Imperativ Singular adaequā
Plural adaequāte
Alle weiteren Formen: Flexion:adaequare

Worttrennung:

ad·ae·qua·re

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] mit Dativ: etwas/jemanden mit etwas/jemandem gleichmachen
[2] mit cum und Ablativ; mit Dativ: etwas/jemanden mit etwas/jemandem gleichstellen
[3] mit Dativ: etwas/jemanden mit etwas/jemandem vergleichen
[4] mit Ablativus respectus: in einem Verhältnis gleich sein: jemandem/etwas gleichkommen, jemanden/etwas erreichen
[5] selten, absolut: (Stimmen-)Gleichheit ergeben

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb aequare → la mit dem Präfix ad- → la[1]

Synonyme:

[2–4] aequare
[3] assimilare, comparare, componere, conferre

Beispiele:

[1] „ac si quando magnitudine operis forte superati extruso mari aggere ac molibus atque his oppidi moenibus adaequatis suis fortunis desperare coeperant, magno numero navium adpulso, cuius rei summam facultatem habebant, omnia sua deportabant se que in proxima oppida recipiebant.“[2]
[1] „egressis urbe Albanis Romanus passim publica privataque omnia tecta adaequat solo, una que hora quadringentorum annorum opus, quibus Alba steterat, excidio ac ruinis dedit;“[3]
[2] „se virtute nostris adaequare non posse intellegunt“[4]
[2] „noster hic Magnus, qui cum virtute fortunam adaequavit, nonne Theophanem Mytilenaeum, scriptorem rerum suarum, in contione militum civitate donavit“[5]
[2] „in summa amicorum copia cum familiarissimis eius est adaequatus.[6]
[3] „et erant qui formam aetatem genus mortis, ob propinquitatem etiam locorum, in quibus interiit, magni Alexandri fatis adaequarent.[7]
[4] „tanta erat horum exercitatione celeritas, ut iubis equorum sublevati cursum adaequarent.[8]
[4] „quos quod adaequare apud Caesarem gratia intellegebatur, ii, qui propter veteres inimicitias nullo modo cum Haeduis coniungi poterant, se Remis in clientelam dicabant.“[9]
[5] „senatorum enim urna copiose absolvit, equitum adaequavit, tribuni aerarii condemnarunt.“[10]

Wortbildungen:

adaequatio

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–5] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „adaequo“ (Zeno.org)
[1–5] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 11

Quellen:

  1. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „adaequare“ (Zeno.org)
  2. Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 3,12,3
  3. Titus Livius, Ab urbe condita, 1,29,6
  4. Gaius Iulius Caesar, De bello civili, 2,16,3
  5. Marcus Tullius Cicero, Pro Archia poeta, 24
  6. Marcus Tullius Cicero, Pro Balbo, 63
  7. Cornelius Tacitus, Annales, 2,73
  8. Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 1,48,7
  9. Gaius Iulius Caesar, De bello Gallico, 6,12,7
  10. Marcus Tullius Cicero, Epistulae ad Quintum fratrum, 2, 4, 6