accidere

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

accidere (Latein)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular accidō
2. Person Singular accidis
3. Person Singular accidit
1. Person Plural accidimus
2. Person Plural acciditis
3. Person Plural accidunt
Perfekt 1. Person Singular accidī
Imperfekt 1. Person Singular accidēbam
Futur 1. Person Singular accidam
PPP
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular accidam
Imperativ Singular accide
Plural accidite
Alle weiteren Formen: Flexion:accidere

Worttrennung:

ac·ci·de·re

Bedeutungen:

[1] intransitiv: niederfallen, hinfallen
[2] intransitiv, übertragen: vorfallen, vorkommen, sich ereignen, geschehen, passieren, eintreten, sich zutragen
[3] intransitiv, übertragen: zukommen, zufallen
[4] intransitiv, übertragen, mit Dativ: jemandem zustoßen, jemandem widerfahren
[5] intransitiv, transitiv: die Sinne erreichen; (zu Ohren) kommen, gehört werden

Herkunft:

Kompositum aus dem Verb cadere → la mit dem Präfix ad- → la[1]

Beispiele:

[1] „Quo Castalia per struices saxeas lapsu accidit“ (Liv. Andr. trag. 37)[2]
[1] „ut quisque acciderat, eum necabam ilico / per cerebrum pinna sua sibi quasi turturem.“ (Plaut. Poen. 486–487)[3]
[1] „et alia signa de caelo ad terram accidunt:“ (Plaut. Rud. 8)[3]
[1] „Cum desubito me orat mulier lacrimansque ad genua accidit“ (Enn. com. 3 = scaen. 375)[4][5]
[2] „insperata accidunt magi’ saepe quam quae speres.“ (Plaut. Most. 197)[3]
[2] „id ne accideret, magnopere sibi praecavendum Caesar existimabat.“ (Caes. Gall. 1,38,2)[6]
[3] „ipse dominu’ dives operis, laboris expers, / quodquomque homini accidit lubere, posse retur;“ (Plaut. Amph. 170–171)[7]
[4] „si quid accidat Romanis, summam in spem per Helvetios regni obtinendi venire; imperio p. R. non modo de regno, sed etiam de ea quam habeat gratia desperare.“ (Caes. Gall. 1,18,9)[8]
[4] „quod si quid ei a Caesare gravius accidisset, cum ipse eum locum amicitiae apud eum teneret, neminem existimaturum non sua voluntate factum;“ (Caes. Gall. 1,20,4)[9]
[4] „sed peius victoribus Sequanis quam Haeduis victis accidisse, propterea quod Ariovistus, rex Germanorum, in eorum finibus consedisset tertiamque partem agri Sequani, qui esset optimus totius Galliae, occupavisset, et nunc de altera parte tertia Sequanos decedere iuberet, propterea quod paucis mensibus ante Harudum milia hominum XXIIII ad eum venissent, quibus locus ac sedes pararentur.“ (Caes. Gall. 1,31,10)[10]
[5] „certo enim mihi paternae vocis sonitus auris accidit.“ (Plaut. Stich. 88)[3]

Wortbildungen:

accidens, acciduus

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–5] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „1. accido“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 57–59.
[1] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „accido
[1–5] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „accido¹“ Seite 22–23.

Quellen:

  1. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „accido¹“ Seite 22.
  2. Otto Ribbeck (Herausgeber): Scaenicae Romanorum poesis fragmenta. 3. Auflage. Band 1: Tragicorum Fragmenta, B. G. Teubner, Leipzig 1897 (Internet Archive), Seite 5.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus II: Miles Gloriosus, Mostellaria, Persa, Poenulus, Pseudolus, Rudens, Stichus, Trinummus, Truculentus, Vidularia, Fragmenta, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  4. Otto Ribbeck (Herausgeber): Scaenicae Romanorum poesis fragmenta. 3. Auflage. Band 2: Comicorum Fragmenta, B. G. Teubner, Leipzig 1898 (Internet Archive), Seite 5.
  5. Johann Vahlen (Herausgeber): Ennianae poesis reliquiae. 2. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1903 (Internet Archive), Seite 190.
  6. Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987), Seite 17.
  7. Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  8. Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987), Seite 8.
  9. Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987), Seite 9.
  10. Gaius Iulius Caesar: Bellum Gallicum. In: Wolfgang Hering (Herausgeber): Commentarii. stereotype 1. Auflage. Vol. I, Walter de Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71127-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1987), Seite 14.

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular accīdō
2. Person Singular accīdis
3. Person Singular accīdit
1. Person Plural accīdimus
2. Person Plural accīditis
3. Person Plural accīdunt
Perfekt 1. Person Singular accīdī
Imperfekt 1. Person Singular accīdēbam
Futur 1. Person Singular accīdam
PPP accīsus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular accīdam
Imperativ Singular accīde
Plural accīdite
Alle weiteren Formen: Flexion:accidere

Worttrennung:

ac·ci·de·re

Bedeutungen:

[1] transitiv: anhauen, anschneiden

Herkunft:

Kompositum aus dem Verb caedere → la mit dem Präfix ad- → la[1]

Beispiele:

[1]

Wortbildungen:

accisio

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „2. accido“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 59.
[1] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „accido
[1] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „accido²“ Seite 23.

Quellen:

  1. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „accido²“ Seite 23.