abigere

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

abigere (Latein)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular abigō
2. Person Singular abigis
3. Person Singular abigit
1. Person Plural abigimus
2. Person Plural abigitis
3. Person Plural abigunt
Perfekt 1. Person Singular abēgī
Imperfekt 1. Person Singular abigēbam
Futur 1. Person Singular abigam
PPP abāctus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular abigam
Imperativ Singular abige
Plural abigite
Alle weiteren Formen: Flexion:abigere

Worttrennung:

ab·i·ge·re

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] forttreiben, wegtreiben
[2] gewaltsam von einem Ort schaffen; forttreiben, wegtreiben, wegjagen, verjagen
[3] diebisch von einem Ort schaffen; wegtreiben
[4] Medizin: abtreiben
[5] übertragen: vertreiben, verscheuchen, verbannen

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb agere → la mit dem Präfix ab- → la[1][2]

Beispiele:

[1] „itaque greges ovium longe abiguntur ex Apulia in Samnium aestivatum“ (Var. rust. 2,1,16)[3]
[1] „pascuntur armenta commodissime in nemoribus, ubi virgulta et frons multa: hieme cum hibernant secundum mare, aestu abiguntur in montes frondosos.“ (Var. rust. 2,5,11)[4]
[2] „abigam iam ego illunc advenientem ab aedibus.“ (Plaut. Amph. 150)[5]
[2] „perii hercle, iam hic me abegerit suo odio.“ (Plaut. As. 446)[5]
[2] „irascere, si te edentem hic a cibo abigat.“ (Plaut. Curc. 186)[5]
[2] „puer abige muscas“ (Cic. de orat. 2,247)[6]
[2] „tum amici: ‚volucribusne et feris?‘ ‚minime vero‘ inquit, ‚sed bacillum propter me, quo abigam, ponitote.‘“ (Cic. Tusc. 1,104)[7]
[2] „militia ex illa diversum ad litus abacti / Atrides Protei Menelaus adusque columnas / exulat, Aetnaeos vidit Cyclopas Ulixes.“ (Verg. Aen. 11,261–263)[8]
[3] „hominibus coactis in eorum arationes Apronius venit, omne instrumentum diripuit, familiam abduxit, pecus abegit.“ (Cic. Verr. 3,57)[9]
[4] „Memoria teneo Milesiam quandam mulierem, cum essem in Asia, quod ab heredibus secundis accepta pecunia partum sibi ipsa medicamentis abegisset, rei capitalis esse damnatam;“ (Cic. Clu. 32)[10]
[4] „At Nero praefectum in spem sociandae classis corruptum, et incusatae paulo ante sterilitatis oblitus, abactos partus conscientia libidinum, eaque sibi comperta edicto memorat insulaque Pandateria Octaviam claudit.“ (Tac. ann. 14,63)[11]
[5] „abige abs te lassitudinem, cave pigritiae praevorteris.“ (Plaut. Merc. 133)[5]
[5] „ad mare cum veni, generosum et lene requiro, / quod curas abigat,“ (Hor. Epist. 1,15,17–18)[12]
[5] „abacta nulla Veia conscientia / ligonibus duris humum / exhauriebat ingemens laboribus,“ (Hor. epod. 5,29–31)[13]
[5] „Inde ubi prima quies medio iam noctis abactae / curriculo expulerat somnum,“ (Verg. Aen. 8,407–408)[14]
[5] „‚Quid te‘ inquis ‚delectat tempus inter ista conterere, quae tibi nullum adfectum eripiunt, nullam cupiditatem abigunt?‘“ (Sen. epist. 65,15)[15]

Charakteristische Wortkombinationen:

[4] partum abigere

Wortbildungen:

abactio, abactor, abactus, abigeus

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–5] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „abigo“ (Zeno.org) Band 1, Spalte 19.
[1–5] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 2.

Quellen:

  1. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „abigo“ (Zeno.org) Band 1, Spalte 19.
  2. Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 2.
  3. Marcus Terentius Varro; Georgius Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): Rerum rusticarum libri tres. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 73.
  4. Marcus Terentius Varro; Georgius Goetz, Fritz Schöll (Herausgeber): Rerum rusticarum libri tres. 1. Auflage. B. G. Teubner, Leipzig 1912 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Internet Archive), Seite 93.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  6. Marcus Tullius Cicero: De oratore. In: Kazimierz Kumaniecki (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 3, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1995, ISBN 3-8154-1171-8 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1969), Seite 209.
  7. Marcus Tullius Cicero: Tusculanae disputationes. In: Max Pohlenz (Herausgeber): Scripta quae manserunt omnia. stereotype 1. Auflage. Fasc. 44, De Gruyter, Berlin/New York 2008, ISBN 978-3-598-71220-3 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1918), Seite 271.
  8. Publius Vergilius Maro; Gian Biagio Conte (Herausgeber): Aeneis. 2. Auflage. Walter de Gruyter, Berlin/New York 2019, ISBN 978-3-11-064737-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 305.
  9. Marcus Tullius Cicero: Orationes Verrinae: Divinatio in Q. Caecilium. In C. Verrem. In: William Peterson (Herausgeber): Orationes. korr. 2. Auflage. Tomus III, Clarendon Press, Oxford 1916 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis; ohne Seitenangabe).
  10. Marcus Tullius Cicero: Orationes: Pro Sex. Roscio, De imperio Cn. Pompei, Pro Cluentio, In Catilinam, Pro Murena, Pro Caelio. In: Albert Curtis Clark (Herausgeber): Orationes. 1. Auflage. Tomus I, Clarendon Press, Oxford 1909 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis; ohne Seitenangabe)
  11. Publius Cornelius Tacitus: Ab excessu divi Augusti. In: Heinz Heubner (Herausgeber): Libri qui supersunt. korr. 1. Auflage. Tomus I, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1994, ISBN 3-519-11833-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1983), Seite 344.
  12. Quintus Horatius Flaccus; D. R. Shackleton Bailey (Herausgeber): Opera. sterotype Auflage der 4. Auflage. De Gruyter, Berlin, New York 2008, ISBN 978-3-11-020292-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 277.
  13. Quintus Horatius Flaccus; D. R. Shackleton Bailey (Herausgeber): Opera. sterotype Auflage der 4. Auflage. De Gruyter, Berlin, New York 2008, ISBN 978-3-11-020292-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 146.
  14. Publius Vergilius Maro; Gian Biagio Conte (Herausgeber): Aeneis. 2. Auflage. Walter de Gruyter, Berlin/New York 2019, ISBN 978-3-11-064737-2 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 219.
  15. Lucius Annaeus Seneca; Friedrich Haase (Herausgeber): Opera quae supersunt. 1. Auflage. Volumen III: Epistulae morales, B. G. Teubner, Leipzig 1886 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 140.

Ähnliche Wörter (Latein):

ähnlich geschrieben und/oder ausgesprochen: abicere