Benutzer:Gehling/Latein/Präpositionen
Alle Verzeichnisse Was ist ein Verzeichnis? |
↑ Verzeichnis Latein Auch diese Seite lebt von deiner Mitarbeit. Hilf mit, sie auszubauen! siehe auch: Verzeichnis:Latein/Präpositionen, Verzeichnis:Interlingua/Präpositionen |
→ andere Verzeichnisse „Präpositionen“ |
mit Akkusativ[Bearbeiten]
- ad
- adversus
- ante
- apud
- circa, circum
- cis, citra
- contra
- erga
- extra
- infra
- inter
- intra
- iuxta
- juxta (Mittel-/Spätlatein?)
- ob
- penes
- per
- post
- praeter
- prope
- propter
- secundum
- super, supra
- trans
- ultra
mit Ablativ[Bearbeiten]
Merksprüche[Bearbeiten]
Folgende Merksprüche können zum Lernen der Präpositionen, die mit dem Ablativ stehen, dienen:
A und ab und ex und de,
cum und sine, pro und prae
ich beim Ablativ nur seh.
Beim Ablativ stehn ab, ex, de
cum und sine, pro und prae.
Auch sub und in stehen ebenso
beim Ablativ zur Frage „wo?“
Unterscheidung von a/ab und e/ex[Bearbeiten]
„ā“ steht nur vor Konsonanten außer h; „ab“ vor Vokalen und h, manchmal auch vor anderen Konsonanten. Vor Konsonanten wird „e“ oder „ex“ verwendet, vor Vokalen oder h steht immer „ex“.
mit Akkusativ oder Ablativ[Bearbeiten]
- in steht auf die Frage „Wo?“ mit dem Ablativ und auf die Frage „Wohin?“ mit dem Akkusativ
- sub steht auf die Frage „Wo?“ mit dem Ablativ und auf die Frage „Wohin?“ mit dem Akkusativ
- super
- subter
sortierbare Tabelle[Bearbeiten]
Diese Liste ist noch anzupassen an Latein, zu sondieren, zu prüfen, zu korrigieren und zu ergänzen; sie wurde primär kopiert von Verzeichnis:Interlingua/Präpositionen
Preposition \\ | Kasus | Typ | ia | de | en | Vermerk, Anmerkung |
---|---|---|---|---|---|---|
ad → la | acc | directional | a → ia | nach | to → en | meist mit Toponym oder Adverb; ad Roma – nach Rom |
ad → la | acc | directional | a → ia | zu +dat | to → en | |
ad → la | acc | directional | a → ia | an +acc | to → en | |
ad → la | acc | directional | a → ia | --- | to → en | im Deutschen lediglich als Dativausdruck ohne eigene Präposition, z. B.: ad me – mir |
ex → la oder ab?? | abl | local | ab → ia | von +dat … weg | from → en | |
ante → la | acc | temporal | ante → ia | vor +dat | before → en | |
ante → la | acc | local | ante → ia | vor +dat | before → en | |
apud → la | acc | local | apud → ia | neben +dat | ||
apud → la | acc | local | apud → ia | bei +dat | near → en | |
apud → la | acc | local | apud → ia | bei | at → en | |
causa → la: a causa de | – | causal | a causa de | aufgrund +gen | ||
causa: a causa de | causal | a causa de | wegen +gen | because of → en | ||
circum → la | acc | local | circum → ia | um +acc… herum | around → en | |
circum → la | acc | gradual | circum → ia | ungefähr | around → en | |
concernente | concernente → ia | betreffend +dat, betreffs | concerning → en | |||
cum → la | abl | instrumental | con → ia | mit +dat | with → en | |
cum → la | abl | Begleitung | con → ia | mit +dat | with → en | |
contra → la | acc | personal, Sache | contra → ia | gegen +acc, wider +dat | against → en | |
de → la | abl | temporal | de → ia | seit | ||
de → la | abl | local | de → ia | von | ||
de → la | abl | local | de → ia | aus | from → en | |
de → la | abl | de → ia | durch | by → en | Verursacher | |
de → la | abl | de → ia | von | from → en | Herkunft, Abstammung | |
de → la | abl | de → ia | --- | de mi amico – (im Deutschen lediglich als Genitivausdruck ohne eigene Präposition): meines Freundes | ||
desde | temporal | desde → ia | seit +dat | since → en | ||
detra | local | detra → ia | hinter +dat, nach +dat | behind → en | ||
dum → la | acc | temporal | dum → ia | während +dat | during → en | |
durante | temporal | durante → ia | während +dat | during → en | ||
ex → la | abl | local | ex → ia | aus +dat | from → en | |
excepte | excepte → ia | außer +dat | except → en | |||
extra → la | acc | local | extra → ia | außerhalb, extra | outside → en | |
foras | local | foras → ia | außerhalb, abseits | |||
in → la | acc/abl | temporal | in → ia | in, binnen | in → en | |
in → la | acc/abl | local | in → ia | in +dat | in → en | |
in → la | acc/abl | directional | in → ia | in +acc | ||
infra → la | acc | local | infra → ia | unterhalb +gen | beneath → en, below → en | |
intra → la | acc | temporal | intra → ia | innerhalb, binnen | within → en | |
intra → la | acc | local | intra → ia | innerhalb +gen | within → en | |
inter → la | acc | temporal | inter → ia | zwischen +acc | ||
inter → la | acc | local | inter → ia | zwischen +acc | ||
juxta → la | acc | local | juxta → ia | neben, dicht bei | ||
malgrado | konzessiv | malgrado → ia | trotz | although → en | ||
per → la | acc | personal | per → ia | durch +acc, von +dat | by → en | |
per → la | acc | instrumental | per → ia | durch +acc, mit +dat, mittels +gen | by → en | |
post → la | acc | temporal | post → ia | nach +dat | after → en | |
post → la | acc | local | post → ia | hinter +dat | behind → en | |
presso | local | presso → ia | nahe, bei | near → en | ||
praeter → la | acc | local | preter → ia | an +dat… vorbei … vorüber |
||
pro → la | abl | final | pro → ia | für +acc | for → en | |
re | thematic | re → ia | über +acc | |||
relative a | relative a | betreffend +acc, betreffs | concerning → en | |||
salvo → la??? | acc? | salvo → ia | außer, ausgenommen | |||
secundum → la | acc | local+ | secundo → ia | gemäß +dat, laut | ||
sine → la | abl | sin → ia | ohne +dat | without → en | ||
sub → la | acc | local | sub → ia | unter +dat | under → en, beneath | |
sub → la | acc | directional | sub → ia | unter +acc | ||
super → la | acc | local | super → ia | über +dat | over → en | |
super → la | acc | local | super → ia | über +dat | above → en | |
super → la | acc | directional | super → ia | über +acc | over → en | |
super → la | acc | thematic | super → ia | über +acc | about → en, over → en | |
supra → la | acc | local | sur → ia | auf +dat | on → en | |
supra → la | acc | directional | sur → ia | auf +acc | onto → en | |
trans → la | acc | local | trans → ia | jenseits +gen | beyond → en | |
trans → la | acc | local | trans → ia | durch +acc | through → en | |
transverso: a transverso (de) | local | a transverso (de) | durch +acc (quer ~) | through → en | ||
ultra → la | acc | local+ | ultra → ia | jenseits +gen | beyond → en | |
usque → la | acc | temporal | usque → ia | bis +dat | till → en until → en up to → en |
|
usque → la | acc | local | usque → ia | bis +dat | till → en until → en up to → en |
|
versum → la | acc | directional | verso → ia | gegen +acc (hin), auf +acc zu | on … to → en | |
via → la | acc | local | via → ia | über +acc | ||
a → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
abs → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
abante → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
cis → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
citra → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
coram → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
erga → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
e → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
ob → la | ? | – → ia | ob?? | – → en | ||
prae → la | ? | pre- → ia | vor-, vor | pre- → en, before → en | ||
prope → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
propter → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
re- → la | ? | re- → ia | zurück? | re- → en | ||
uls → la | ? | – → ia | – | – → en | ||
versus → la | ? | verso → ia | gen | – → en | ||
Relikte | ||||||
medio: per medio de | per medio de | mittels | ||||
respecto: in respecto a | in respecto a | mit Rücksicht auf +acc | ||||
presso: a presso de | a presso de | bei +dat; zu Hause von +dat | ||||
vice: in vice de | in vice de | anstatt | ||||
loco: in loco de | in loco de | an Stelle von | ||||
favor: in favor de | in favor de | zugunsten (von +dat), +gen | ||||
gratias a | gratias a | dank +dat | ||||
virtute: per virtute de | per virtute de | kraft +gen |
Erläuterungen zur Spalte »Typ«:[Bearbeiten]
- +gen – im Deutschen mit Genitiv
- +dat – im Deutschen mit Dativ
- +acc – im Deutschen mit Akkusativ
- local – mit örtlicher Ergänzung/Angabe
- directional – mit Richtungsangabe
- temporal – mit zeitlicher Ergänzung/Angabe
- konzessiv – einräumende Ergänzung/Angabe
- thematic – mit Sachangabe (Thema)
- instrument – mit Angabe eines Instruments/Geräts
- personal – mit Angabe einer handelnden/ausführenden Person