łamać

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

łamać (Polnisch)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Aspekt
imperfektiv perfektiv
łamać złamać
Zeitform Person Wortform
Präsens ja łamię
ty łamiesz
on, ona, ono łamie
Imperativ Singular łam
Präteritum on łamał
ona łamała
oni łamali
Adverbialpartizip Partizip Aktiv Partizip Passiv
łamiąc łamiący łamany
Alle weiteren Formen: Flexion:łamać

Worttrennung:

ła·mać

Aussprache:

IPA: [ˈwamat͡ɕ]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild łamać (Info)

Bedeutungen:

[1] etwas durch Druck, Stoß oder Biegen in Stücke teilen; brechen, zerbrechen
[2] übertragen: brechen, zerstören
[3] übertragen: etwas bewusst nicht beachten, etwas nicht befolgen; brechen, missachten, verletzen
[4] übertragen: etwas, das ein Hindernis darstellt; brechen, überwinden
[5] Druckwesen: in Spalten setzen
[6] Malerei: mischen, abtönen

Herkunft:

seit dem 15. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *lamati ‚brechen‘, das ein Frequentativ zu *lomiti (polnisch veraltet łomić → pl und russisch ломить (lomitʹ→ ru) ‚bewirken, dass sich etwas biegt, krümmt, bricht‘ ist, welches wiederum ein Kausativ zu der indogermanischen Wurzel *lem- ‚brechen‘ ist; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch lámat → cs und ukrainisch ламати (lamaty→ uk[1]

Synonyme:

[2] burzyć, niszczyć, niweszczyć
[3] naruszać
[4] pokonywać, przezwyciężać, zwalczać

Sinnverwandte Wörter:

[1] kruszyć, łupać, rozrywać

Beispiele:

[1]

Redewendungen:

[2] łamać komuś sercejemandem das Herz brechen

Charakteristische Wortkombinationen:

[2] łamać karierę, łamać komuś życie
[3] łamać obietnicę, łamać przepis, łamać regulamin, łamać tabu
[4] łamać nieśmiałość, łamać opór, łamać strach
[6] łamać biel czernią

Wortbildungen:

[1] łamać kołem
[1] odłamać, połamać, przełamać, rozłamać, włamać, wyłamać, załamać, złamać

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–6] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „łamać
[1–6] Słownik Języka Polskiego – PWN: „łamać
[1–5] Lidia Drabik, Elżbieta Sobol: Słownik poprawnej polszczyzny. 6. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, ISBN 978-83-01-14203-2, Seite 368.
[1–5] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „łamać
[1–5] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „łamać“
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „łamać

Quellen:

  1. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 295.

Verb, reflexiv[Bearbeiten]

Aspekt
imperfektiv perfektiv
łamać się złamać się
Zeitform Person Wortform
Präsens ja łamię się
ty łamiesz się
on, ona, ono łamie się
Imperativ Singular łam się
Präteritum on łamał się
ona łamała się
oni łamali się
Adverbialpartizip Partizip Aktiv Partizip Passiv
łamiąc się łamiący się łamany
Alle weiteren Formen: Flexion:łamać

Worttrennung:

ła·mać się

Aussprache:

IPA: [ˈwamat͡ɕ‿ɕɛ], [ˈwamat͡ɕ‿ɕɛw̃]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] reflexiv: in Stücke geteilt werden; gebrochen werden, brechen
[2] reflexiv, übertragen: kämpfen, sich abmühen
[3] reflexiv: auf etwas prallen und dabei zerschlagen werden; sich brechen
[4] reflexiv, umgangssprachlich: den Kopf hängen lassen, sich runterkriegen lassen
[5] reflexiv, umgangssprachlich: Überredungen, Drohungen nachgeben; sich überreden lassen
[6] reziprok, gehoben, mit Instrumental: etwas durch das Brechen in Stücke teilen; brechen

Synonyme:

[2] walczyć, zmagać się
[3] rozbijać się, rozpryskiwać się
[4] załamywać się

Beispiele:

[1] „lasy gięły się i łamały pod obfitą okiścią, śnieg olśniewał oczy […]“[1]
[3] Fale łamały się o brzeg.
Die Wellen brachen sich am Ufer.
[6] Łamali się chlebem.
Sie brachen Brot miteinander.

Redewendungen:

[1] głos się komuś łamie
[6] łamać się opłatkiem

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1, 2, 4–6] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „łamać
[1–6] Słownik Języka Polskiego – PWN: „łamać
[1–3, 6] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „łamać
[1–3, 6] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „łamać“
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „łamać

Quellen:

  1. Henryk Sienkiewicz: Potop. Powieść historyczna. 2. Auflage. Tom I, Gebethner i Wolff, Warszawa 1888 (Wikisource), Seite 11.