wieś

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

wieś (Polnisch)[Bearbeiten]

Substantiv, f[Bearbeiten]

Singular Plural
Nominativ wieś wsie
wsi
Genitiv wsi wsi
Dativ wsi wsiom
Akkusativ wieś wsie
wsi
Instrumental wsią wsiami
Lokativ wsi wsiach
Vokativ wsi wsie
wsi

Worttrennung:

wieś, Plural: wsie, wsi

Aussprache:

IPA: [vʲɛɕ], Plural: [fɕɛ], [fɕi]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild wieś (Info)
Reime: -ɛɕ

Bedeutungen:

[1] Siedlung ohne Stadtrecht; Dorf
[2] Bewohner von [1]; Dorf
[3] ohne Plural: rurale Gegend; Land
[4] ohne Plural: Bewohner von [3]; Landbevölkerung

Abkürzungen:

[1] w.

Herkunft:

seit dem 13. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *vьsь, das sich auf die urslawische Wurzel *u̯īḱ- / * u̯ei̯ḱ- / * u̯oi̯ḱ-o- „Haus, Dorf“ zurückführen lässt; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit niedersorbisch wjas → dsb, obersorbisch wjes → hsb, tschechisch ves → cs, slowakisch ves → sk, russisch весь (vesʹ→ ru und slowenisch vas → sl sowie ferner mit sanskrit विश् (viś-) → sa, lateinisch vicus → la, altgriechisch οἶκος (oikos→ grc und gotisch weihs[1][2]

Synonyme:

[1] sioła, wioska
[2] wioska

Gegenwörter:

[1–4] miasto

Oberbegriffe:

[1] miejscowość

Unterbegriffe:

[1] kolokacja, lokacja, łańcuchówka, rzędówka, wieś czynszowa, wieś kościelna, wieś pańszczyźniana, wieś ulicowa (ulicówka), zaścianek

Beispiele:

[1] „We wsi Barania-Głowa, w kancelaryi wójta gminy, cicho było jak makiem siał.“[3]
[1] „ Drżą jeszcze w uszach straszliwe sylaby słów kapelana, kiedy w niedzielny dzień stoi na nizkiej ambonie i opowiada ludowi z górskich wsi o tem, co się stało w świątyni.“[4]
Es beben noch in den Ohren die schrecklichen Silben der Worte des Kaplans, wenn er am Sonntag auf der niedrigen Kanzel steht und dem Volk aus den Dörfern in den Bergen erzählt, was sich in dem Tempel ereignet hat.
[2] „Jakże, przecież cała wieś poszła, nawet i prawosławni nie zostali w domu.“[5]
Wie denn, das ganze Dorf ist doch weggegangen, sogar die Orthodoxen sind nicht zu Hause geblieben.
[3] „Była to zapłata, którą za ostatni miesiąc służby otrzymała i której na wsi stracić nie mogła.“[6]
Dies war ihre Bezahlung, die sie für ihren Dienst im letzten Monat erhalten hatte und die sie auf dem Land nicht verlieren konnte.

Wortbildungen:

wiejski, wiejskość, wieśniak

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „wieś
[1, 3] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „wieś
[1–4] Słownik Języka Polskiego – PWN: „wieś
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „wieś

Quellen:

  1. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 696–697
  2. Max Vasmer: Russisches etymologisches Wörterbuch. 1. Auflage. Zweiter Band: L-Ssuda, Carl Winter Universitätsverlag, Heidelberg 1955, „весь“ Seite 305.
  3. Henryk Sienkiewicz: Szkice węglem. In: Pisma Henryka Sienkiewicza. 3. Auflage. Tom I, Gebethner i Wolff, Warszawa 1884 (Wikisource), Seite 193.
  4. Stefan Żeromski: Popioły. In: Pisma Stefana Żeromskiego. 7. Auflage. Tom III, J. Mortkowicza, Warszawa 1927 (Wikisource), Seite 308.
  5. Władysław Stanisław Reymont: Z ziemi chełmskiej. Gebethner i Wolff, Kraków 1916 (Wikisource), Seite 29.
  6. Eliza Orzeszkowa: Cham. Gebethner i Wolff, Warszawa 1932 (Wikisource), Seite 39.