ojciec

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

ojciec (Polnisch)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Singular Plural
Nominativ ojciec ojcowie
Genitiv ojca ojców
Dativ ojcu ojcom
Akkusativ ojca ojców
Instrumental ojcem ojcami
Lokativ ojcu ojcach
Vokativ ojcze ojcowie

Worttrennung:

oj·ciec, Plural: oj·co·wie

Aussprache:

IPA: [ˈɔjt͡ɕɛt͡s], Plural: [ɔjˈt͡sɔvʲɛ]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild ojciec (Info)

Bedeutungen:

[1] männlicher Elternteil: Vater
[2] männliches Elterntier: Vater, Vatertier
[3] übertragen: Vater, Urheber
[4] Religion: Pater, Vater
[5] nur im Plural: Väter, Ahnen, Vorfahren

Abkürzungen:

[4] o.

Herkunft:

seit dem 14. Jahrhundert bezeugte Erbwort – im Altpolnischen noch ociec – aus dem urslawischen *otьcь; der Nominativ ist in Analogie zu den anderen Kasus nachträglich umgebildet, wo sich die Lautfolge -ćc- zu -jc- entwickelt hat (Genitiv: oćcaojca); das urslawische *otьcь ist ein Deminutiv zu dem Substantiv *otъ oder vielleicht *otь, das seinerseits auf das indogermanische (kindersprachliche) *atta „Mutter oder Vater“ zurückgeht; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit niedersorbisch wóśc → dsb, obersorbisch wótc → hsb, tschechisch otec → cs, slowakisch otec → sk, russisch отец (otec→ ru, ukrainisch отець (otecʹ→ uk, weißrussisch айцец (ajcec→ be, slowenisch oče → sl, serbokroatisch отац (otac→ sh und bulgarisch отец (otec→ bg; siehe auch lateinisch atta → la, altgriechisch ἄττα (atta→ grc, gotisch 𐌰𐍄𐍄𐌰 (atta) → got, albanisch at → sq, irisch aite → ga sowie sanskritisch अत्ता (attā) → sa[1][2][3]

Synonyme:

[1] papa, stary, tata, tatka, tatko, tato, tatuś, zgred
[3] autor, inicjator, twórca, załorzyciel

Gegenwörter:

[1] córka, syn, dziecko
[2] samica
[5] przodkowie

Weibliche Wortformen:

[1] matka
[2] matka
[4] matka

Oberbegriffe:

[1] rodzic
[2] samiec, zwierzę
[4] zakonnik

Unterbegriffe:

[1] biologiczny ojciec, naturalny ojciec, ojciec chrzestny, samotny ojciec
[4] ojciec duchowny, Ojciec Święty

Beispiele:

[1] Ojciec odebrał swojego syna z przedszkola.
Der Vater hat seinen Sohn vom Kindergarten abgeholt.
[2]

Redewendungen:

[1] ojcowie miastaStadtväter

Sprichwörter:

[1] Jakie drzewo taki klin, jaki ojciec taki synWie der Vater, so der Sohn

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] czuły ojciec, kochający ojciec; zostać ojcem
[3] ojciec filozofii

Wortbildungen:

ojcobójca, ojcostwo, ojcować, ojcowizna, ojcowski, ojcowy, ojczysko, ojczyzna

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „ojciec
[4] Polnischer Wikipedia-Artikel „ojciec (ksiądz)
[1, 3–5] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „ojciec
[1–5] Słownik Języka Polskiego – PWN: „ojciec
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „ojciec

Quellen:

  1. Vasmer’s Etymological Dictionary: „отец
  2. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 385
  3. Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 298