marmor

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

marmor (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, n[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ marmor marmora
Genitiv marmoris marmorum
Dativ marmorī marmoribus
Akkusativ marmor marmora
Vokativ marmor marmora
Ablativ marmore marmoribus

Worttrennung:

mar·mor, Plural: mar·mo·ra

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Geologie: Marmor, Marmorstein
[2] übertragen: Gegenstand, der aus [1] gefertigt ist: Marmor, Marmorwerk, Marmorbild
[3] übertragen: Meilenstein
[4] allgemein: Stein, Steinkruste
[5] übertragen: Meeresoberfläche

Herkunft:

Entlehnung aus dem altgriechischen μάρμαρος (marmaros→ grc[1][2]

Sinnverwandte Wörter:

[4] lapis
[5] aequor, mare

Oberbegriffe:

[1] lapis

Beispiele:

[1] „adde etiam reconditas auri argentique venas infinitamque vim marmoris.[3]
[1] „in eo Chrysae simulacrum est praeclare factum e marmore.[4]
[1] „qui accessistis Hennam, vidistis simulacrum Cereris e marmore et in altero templo Liberae. “[5]
[1] „Iam illa quae leviora videbuntur ideo praeteribo, quod mensas Delphicas e marmore, crateras ex aere pulcherrimas, vim maximam vasorum Corinthiorum ex omnibus aedibus sacris abstulit Syracusis.“[6]
[1] „eius non longe a Tanagra simulacrum e marmore in sepulcro positum fuit.“[7]
[1] „et viridi in campo templum de marmore ponam“[8]
[1] „adstupet ipse sibi vultuque inmotus eodem
haeret ut e Pario formatum marmore signum.“[9]
[1] „illa mihi niveo factum de marmore signum
ostendit iuvenale gerens in vertice picum,“[10]
[1] „tu modo Pompeia lentus spatiare sub umbra,
cum sol Herculei terga leonis adit,
aut ubi muneribus nati sua munera mater
addidit, externo marmore diues opus.“[11]
[1] „subdita qua Veneris facto de marmore templo
Appias expressis aëra pulsat aquis.“[12]
[1] „nec quia decrescunt effosso marmore montes,“[13]
[2] „quid praeterea caelati argenti, quid stragulae vestis, quid pictarum tabularum, quid signorum, quid marmoris apud illum putatis esse?“[14]
[2] „lumina deflexi revocata que rursus eodem
rettuleram: medio (mirum) duo marmora campo
adspicio: fugere hoc, illud latrare putares.“[15]
[2] „gemmas, marmor, ebur, Tyrrhena sigilla, tabellas,
argentum, vestis Gaetulo murice tinctas
sunt qui non habeant, est qui non curat habere.“[16]
[3] „quidquid vilicus Umber aut colonus
aut rus marmore tertio notatum
aut Tusci tibi Tusculive mittunt,
id tota mihi nascitur Subura.“[17]
[4] „flumen habent Cicones, quod potum saxea reddit
viscera, quod tactis inducit marmora rebus.“[18]
[4] „nam securus erit, nec inquieta
lassi marmora Sisyphi videbit,“[19]
[5] „Verrunt extemplo placide mare: marmore flavo
Caeruleum spumat sale conferta rate pulsum“[20]
[5] „ut mare, cum magni commorunt aequora venti,
vertitur in canos candenti marmore fluctus;“[21]
[5] „tenerum que uidit Attin prope marmora pelagi“[22]
[5] „hinc tempestates dubio praediscere caelo
possumus, hinc messisque diem tempusque serendi,
et quando infidum remis impellere marmor
conveniat, quando armatas deducere classis
aut tempestivam silvis evertere pinum.“[23]
[5] „cum venti posuere omnis que repente resedit
flatus et in lento luctantur marmore tonsae.“[24]
[5] „quam multi Libyco volvontur marmore fluctus,“[25]
[5] „it gravis Aulestes centena que arbore fluctum
verberat adsurgens, spumant vada marmore verso.“[26]

Wortbildungen:

marmorarius, marmoratus, marmoreus

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Lateinischer Wikipedia-Artikel „marmor
[1–5] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „marmor“ (Zeno.org) Band 2, Spalte 817
[1–5] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 309

Quellen:

  1. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „marmor“ (Zeno.org) Band 2, Spalte 817
  2. Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 309
  3. Marcus Tullius Cicero, De natura deorum, 2,98
  4. Marcus Tullius Cicero, In Verrem II, 4,96
  5. Marcus Tullius Cicero, In Verrem II, 4,109
  6. Marcus Tullius Cicero, In Verrem II, 4,131
  7. Marcus Tullius Cicero, De domo sua ad pontifices, 111
  8. Publius Vergilius Maro, Georgica, 1,13
  9. Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 3,418–419
  10. Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 14,313–314
  11. Publius Ovidius Naso, Ars amatoria, 1,67–70
  12. Publius Ovidius Naso, Ars amatoria, 1,81–82
  13. Publius Ovidius Naso, Ars amatoria, 3,125
  14. Marcus Tullius Cicero, Pro Sexto Roscio, 133
  15. Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 7,789–791
  16. Quintus Horatius Flaccus, Epistulae, 2,2,180–182
  17. Marcus Valerius Martialis, 7,31,9–12
  18. Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 15,313–314
  19. Marcus Valerius Martialis, 5,80,10–11
  20. Quintus Ennius, Annales, 384
  21. Titus Lucretius Carus, De natura deorum, 2,766–767
  22. Gaius Valerius Catullus, Carmina, 63,88
  23. Publius Vergilius Maro, Georgica, 1,259–263
  24. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 7,27–28
  25. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 7,718
  26. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 10,207–208