dzień

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

dzień (Polnisch)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Singular Plural
Nominativ dzień [[dni
dnie|dni
dnie]]
Genitiv dnia dni
Dativ dniowi dniom
Akkusativ dzień dni
Instrumental dniem dniami
Lokativ dniu dniach
Vokativ dniu dni
[1] panorama jednego dnia - Panorama eines Tages

Anmerkung zur Flexion:

Steht das Substantiv dzień mit einem Numerale, lautet der Nominativ Plural nur dni, z.B. dwa dni. Sonst sind beide Formen möglich.

Worttrennung:

dzień, Plural: dni, dnie

Aussprache:

IPA: [d͡ʑɛɲ], Plural: [dɲi], [dɲɛ]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild dzień (Info), Plural:
Reime: -ɛɲ

Bedeutungen:

[1] Zeitraum zwischen Morgendämmerung und Sonnenuntergang: Tag
[2] Zeitraum von 24 Stunden: Tag
[3] ein bestimmter Zeitpunkt; Datum: Tag
[4] übertragen: ein Lebensabschnitt: Tag

Abkürzungen:

[3] d.

Herkunft:

seit dem 14. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *dьnь, das sich seinerseits auf das indogermanische *di-n- „Zeitraum, wenn es hell ist“, welches von dem Verb *dei̯- / *di- „leuchten, strahlen“ abgleitet ist; urverwandt mit deszcz → pl; Ableitungen stellen das Adverb dziś → pl und das Substantiv tydzień → pl dar; gemeinslawisches Wort, das verwandt ist mit niedersorbisch źeń → dsb, obersorbisch dźeń → hsb, tschechisch den → cs, slowakisch deň → sk, russisch день (denʹ→ ru, ukrainisch день (denʹ→ uk, weißrussisch дзень (dzenʹ→ be, serbisch дан (dan→ sr, slowenisch dan → sl und bulgarisch ден (den→ bg sowie ferner mit litauisch diena → lt, lettisch diena → lv und sanskritisch दिन (dina-) → sa; zudem besteht eine Urverwandschaft mit lateinisch deus → la und Iuppiter → la, altgriechisch Ζεύς (Zeus→ grc und sanskritisch दिव् (div-) → sa[1][2][3][4]

Synonyme:

[1] dzienna pora, dzionek
[2] doba

Sinnverwandte Wörter:

[3] data

Gegenwörter:

[1] noc

Verkleinerungsformen:

dzionek

Oberbegriffe:

[2] okres

Unterbegriffe:

[1] dzień polarny
[2] dzień otwarty, dzień powszedni, dzień roboczy, dzień świąteczny, dzień święty
[3] Dzień Matki, Dzień Pański, Dzień Zaduszny

Beispiele:

[1] Cały dzień czekała na odpowiedź.
Den ganzen Tag wartete sie auf eine Antwort.
[2] Ta stacja benzynowa jest otwarta cały dzień.
Diese Tankstelle hat den ganzen Tag geöffnet.
[3] Dnia szóstego kwietnia mam termin u lekarza.
Am Tag des sechsten Aprils (/ Am 6. April) habe ich einen Termin beim Arzt.

Redewendungen:

[1] dzień dobryguten Tag
[1] nie chwal dnia przed zachodem słońca - man soll den Tag nicht vor dem Abend loben
[1] w biały dzień - am helllichten Tage
[1] z dnia na dzień - von Tag zu Tag
[2] mieć zły dzień - einen schlechten Tag haben
[2] po dziś dzień - bis zum heutigen Tag
[3] sądny dzień, dzień ostateczny - Jüngstes Gericht
[4] czyjeś dni są policzonejemandes Tage sind gezählt

Sprichwörter:

[1] Dzień do pracy, noc do spania
[1] Na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok
[1] Nie chwal dnia przed zachodem słońcaMan soll den Tag nicht vor dem Abend loben

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] dzień słoneczny, dzień pochmurny, dzień upalny; dzień jesienny, dzień letni, dzień wiosenny, dzień zimowy
[3] dzień ślubu, dzień urodzin
[4] dni młodości

Wortbildungen:

codzienny, co dzień, dniówka, dzienny (→ dziennik)
[2] porządek dnia

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1, 2] Polnischer Wikipedia-Artikel „dzień
[1–4] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „dzień
[1–4] Słownik Języka Polskiego – PWN: „dzień
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „dzie%F1

Quellen:

  1. Krystyna Długosz-Kurczabowa: Słownik etymologiczny języka polskiego. 2. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14361-4, Seite 116–118
  2. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 141
  3. Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 122
  4. Vasmer’s Etymological Dictionary: „день

dzień (Umschrift)[Bearbeiten]

dzień ist die Umschrift folgender Wörter:

Weißrussisch: дзень (dzień)