cubare

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

cubāre (Latein)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular cubō
2. Person Singular cubās
3. Person Singular cubat
1. Person Plural cubāmus
2. Person Plural cubātis
3. Person Plural cubant
Perfekt 1. Person Singular cubuī
Imperfekt 1. Person Singular cubābam
Futur 1. Person Singular cubābō
PPP cubitus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular cubem
Imperativ Singular cubā
Plural cubāte
Alle weiteren Formen: Flexion:cubare

Worttrennung:

cu·ba·re

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] intransitiv: auf einem Lager gelegt sein; liegen
[2] intransitiv: aufgrund einer Krankheit (im Bett) liegen; darniederliegen, krank liegen, liegen
[3] intransitiv: zu Tische liegen, speisen
[4] intransitiv: ruhen, schlafen
[5] intransitiv, euphemistisch: Geschlechtsverkehr mit jemanden haben; mit jemandem schlafen
[6] intransitiv, euphemistisch: tot sein; ruhen

Herkunft:

seit Plautus bezeugtes Erbwort aus dem uritalischen *kubaje/o-, dessen weitere Herkunft ungeklärt ist; etymologisch verwandt mit faliskisch cupat → xfa / cubat → xfa / cupa → xfa, pälignisch incubat → pgn, südpikenisch qupat → spx und marrukinisch cibat → umc und encubat → umc[1]

Beispiele:

[1]
[4] „primus cubitu surgat, postremus cubitum eat: prius villam videat clausa uti sit et uti suo quisque loco cubet et uti iumenta pabulum habeant.“ (Cato agr. 5,5)[2]
[5] „et meu’ pater nunc intus hic cum illa cubat, / et haec ob eam rem nox est facta longior, / dum cum illa quacum volt voluptatem capit;“ (Plaut. Amph. 112–114)[3]
[6] „in capulo hunc non esse aliumque cubare,“ (Lucil. 61)[4]

Wortbildungen:

cubatio, cubator, cubiculum, cubile, cubitare, cubitura, cubitus
accubare, concubare, decubare, excubare, incubare, occubare, procubare, recubare, secubare, succubare, supercubare

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–6] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „cubo“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 1783–1784.
[1–4] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „cubo
[1–6] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „cubo“ Seite 509.

Quellen:

  1. Michiel de Vaan: Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages. 1. Auflage. Brill, Leiden, Boston 2008, ISBN 978-90-04-16797-1 (Band 7 der Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series), „-cumbo, -ere; cubo, -are“ Seite 152.
  2. Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 14.
  3. Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  4. Gaius Lucilius; Friedrich Marx (Herausgeber): C. Lucilii Carminum Reliquiae. 1. Auflage. Volumen prius: Prolegomena Testimona Fasti Luciliani Carminum Reliquiae Indices, B. G. Teubner, Leipzig 1904, Seite 7.