bacchari

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

bacchārī (Latein)[Bearbeiten]

Verb, Deponens[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular bacchor
2. Person Singular bacchāris
3. Person Singular bacchātur
1. Person Plural bacchāmur
2. Person Plural bacchāminī
3. Person Plural bacchāntur
Perfekt 1. Person Singular bacchātus sum
Imperfekt 1. Person Singular bacchābar
Futur 1. Person Singular bacchābor
PPP
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular baccher
Imperativ Singular bacchāre
Plural bacchāminī
Alle weiteren Formen: Flexion:bacchari

Worttrennung:

bac·cha·ri

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] das Bacchusfest begehen, das Bacchusfest feiern
[2] übertragen: schwärmen, jauchzen, frohlocken, schwelgen, toben, rasen, wüten
[3] übertragen: herumschweifen, umherirren, rasen
[4] übertragen: vom Seher: rasen
[5] übertragen: vom Redner: rasen
[6] übertragen: vom Wind: toben, tosen, rasen
[7] den Bacchusruf ausstoßen
[8] im passivischen Sinn: vom Bacchusfest durchtobt werden, vom Bacchusfest widerhallen, durchschwärmt werden

Herkunft:

Ableitung zu dem Eigennamen Bacchus → la

Sinnverwandte Wörter:

[3] vagari

Beispiele:

[1] „Bacchae bacchanti si velis advorsarier, / ex insana insaniorem facies, feriet saepius; / si opsequare, una resolvas plaga.“ (Plaut. Amph. 703–705)[1]
[1] „quem procul ex alga maestis Minois ocellis
saxea ut effigies bacchantis prospicit eheu“[2]
[1] „non ego sanius
bacchabor Edonis.“[3]
[2] „hic tu qua laetitia perfruere, quibus gaudiis exsultabis, quanta in voluptate bacchabere, cum in tanto numero tuorum neque audies virum bonum quemquam neque videbis!“[4]
[2] „versatur mihi ante oculos aspectus Cethegi et furor in vestra caede bacchantis.[5]
[2] „tu cum furiales in contionibus voces mittis, cum domos civium evertis, cum lapidibus optimos viros foro pellis, cum ardentis faces in vicinorum tecta iactas, cum aedes sacras inflammas, cum servos concitas, cum sacra ludosque conturbas, cum uxorem sororemque non discernis, cum quod ineas cubile non sentis, tum baccharis, tum furis, tum das eas poenas quae solae sunt hominum sceleri a dis immortalibus constitutae.“[6]
[3] „concussam bacchatur Fama per urbem.“[7]
[3] „nunc etiam manis (haec intemptata manebat
sors rerum) movet et superis inmissa repente
Allecto, medias Italum bacchata per urbes.“[8]
[4] „At Phoebi nondum patiens immanis in antro
bacchatur vates, magnum si pectore possit
excussisse deum: tanto magis ille fatigat
os rabidum, fera corda domans, fingit que premendo.“[9]
[5] „sive consilio, quod eos quorum altior oratio actioque esset ardentior furere et bacchari arbitraretur, sive quod natura non esset ita factus sive quod non consuesset sive quod non posset.“[10]
[5] „Falluntur enim plurimum, qui vitiosum et corruptum dicendi genus, quod aut verborum licentia exultat aut puerilibus sententiolis lascivit aut inmodico tumore turgescit aut inanibus locis bacchatur aut casuris, si leviter excutiantur, flosculis nitet aut praecipitia pro sublimibus habet aut specie libertatis insanit, magis existimant populare atque plausibile.“[11]
[6] „nunc gelidus sicca Boreas bacchatur ab Arcto,“[12]
[6] „„in vicem moechos anus arrogantis
flebis in solo levis angiportu,
Thracio bacchante magis sub inter-
lunia vento,“[13]
[6] „ille volat campis immensaque funera miscet
per cuneos, velut hiberno proruptus ab arcu
imber agens scopulos nemorumque operumque ruinas,
donec ab ingenti bacchatus vertice montis
frangitur inque novum paulatim deficit amnem.“[14]
[7] „at parte ex alia florens volitabat Iacchus
cum thiaso Satyrorum et Nysigenis Silenis
te quaerens Ariadna tuoque incensus amore
qui cum alacres passim lymphata mente furebant
euhoe bacchantes euhoe capita inflectentes.“[15]
[8] „sin has ne possim naturae accedere partis
frigidus obstiterit circum praecordia sanguis,
rura mihi et rigui placeant in vallibus amnes,
flumina amem silvasque inglorius. o ubi campi
Spercheosque et virginibus bacchata Lacaenis
Taygeta!“[16]
[8] „linquimus Ortygiae portus pelagoque volamus
bacchatamque iugis Naxon viridemque Donusam,
Olearon niveamque Paron sparsasque per aequor
Cycladas, et crebris legimus freta concita terris.“[17]

Wortbildungen:

bacchatio, bacchantes

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–8] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „bacchor“ (Zeno.org) Band 1, Spalte 773
[1–8] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 61

Quellen:

  1. Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat).
  2. Gaius Valerius Catullus, Carmina, 64,60–61
  3. Quintus Horatius Flaccus, Carmina, 2,7,26–27
  4. Marcus Tullius Cicero, In Catilinam, 1,26
  5. Marcus Tullius Cicero, In Catilinam, 4,11
  6. Marcus Tullius Cicero, De haruspicum responso oratio, 39
  7. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 4,666
  8. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 10,39–41
  9. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 6,77–80
  10. Marcus Tullius Cicero, Brutus, 276
  11. Marcus Fabius Quintilianus, Institutio oratoria, 12,10,73
  12. Publius Ovidius Naso, Tristia, 1,2,29
  13. Quintus Horatius Flaccus, Carmina, 1,25,9–11
  14. Gaius Valerius Flaccus, Argonautica, 6,631–635
  15. Gaius Valerius Catullus, Carmina, 64,251–255
  16. Publius Vergilius Maro, Georgica, 483–488
  17. Publius Vergilius Maro, Aeneis, 3,124–128