agnus

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

agnus (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ agnus agnī
Genitiv agnī agnōrum
Dativ agnō agnīs
Akkusativ agnum agnōs
Vokativ agne agnī
Ablativ agnō agnīs

Worttrennung:

agnus, Plural: agni

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele: Lautsprecherbild agnus (klassisches Latein) (Info)

Bedeutungen:

[1] Zoologie: männliches Lamm

Weibliche Wortformen:

[1] agna

Beispiele:

[1] „Nam ego hodie infelix deis meis iratissumis / sex immolavi agnos nec potui tamen / propitiam Venerem facere uti esset mihi.“[1]
[1] „Lupo agnum eripere postulant.“[2]
[1] „ubi porcum immolabis, agnum vitulumque, sic oportet: ‚eiusque rei ergo macte suovitaurilibus immolandis esto.‘ nominare vetat Martem neque agnum vitulumque.“ (Cato agr. 141,4)[3]
[1] „animadvertendum quoque lingua ne nigra aut varia sit, quod fere qui ea<m> habent nigros aut varios procreant agnos.[4]
[1] „biduum aut triduum retinent, dum adcognoscant matrem agni et pabulo se saturent. deinde matres cum grege pastum prodeunt, retinent agnos, ad quos cum reductae ad vesperum, aluntur lacte et rursus discernuntur, ne noctu a matribus conculcentur. hoc item faciunt mane, antequam matres in pabulum exeant, ut agni satulli fiant lacte.“[5]
[1] „si ad matris mammam non accedet, admovere oportet et labra agni unguere buturo aut adipe suilla et olfacere labra lacte.“[6]
[1] „interea matres eorum iis temporibus non mulgent quidam; qui id melius, omnino perpetuo, quod et lanae plus ferunt et agnos plures. cum depulsi sunt agni a matribus, diligentia adhibenda est, ne desiderio senescant.“[7]
[1] „castrare oportet agnum non minore<m> quinque mensum, neque antequam calores aut frigora se fregerunt.“[8]
[1] „ubi porcum immolabis, agnum vitulumque, sic oportet: ‚eiusque rei ergo macte suovitaurilibus immolandis esto‘. nominare vetat Martem neque agnum vitulumque.“[9]
[1] „semper enim boni assiduique domini referta cella vinaria, olearia, etiam penaria est villaque tota locuples est, abundat porco, haedo, agno, gallina, lacte, caseo, melle.“[10]
[1] „an, cum in Aequimaelium misimus, qui adferat agnum, quem immolemus, is mihi agnus adfertur, qui habet exta rebus accommodata, et ad eum agnum non casu, sed duce deo servus deducitur?“[11]
[1] „O Meliboee, deus nobis haec otia fecit: / namque erit ille mihi semper deus, illius aram / saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus.“ (Verg. ecl. 1,6–8)[12]
[1] „tum pingues agni et tum mollisima vina,“[13]
[1] „ipse velut stabuli custos in montibus olim, / vesper ubi e pastu vitulos ad tecta reducit, / auditisque lupos acuunt balatibus agni, / considit scopulo medius numerum que recenset.“[14]
[1] „tempus erat quo versa iugo referuntur aratra, / et pronus saturae lac bibit agnus ovis.“[15]
[1] „ipsaque claudebat quos filia paverat agnos,[16]
[1] „sunt, fetura minor, tepidis in ovilibus agni, / sunt quoque, par aetas, aliis in ovilibus haedi.“[17]
[1] „Ipse suas sectatur oves, at filius agnos,[18]

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] Agnus DeiLamm Gottes
[1] agnus paschalisOsterlamm

Wortbildungen:

agnellus / agniculus, agninus

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „agnus“ (Zeno.org) Band 1, Spalte 260.
[1] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1 Seite 25.
[1] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „agnus“ Seite 97.

Quellen:

  1. Titus Maccius Plautus, Poenulus, 452–453
  2. Titus Maccius Plautus, Poenulus, 776
  3. Marcus Porcius Cato; Antonius Mazzarino (Herausgeber): De agri cultura. Ad fidem Florentini codicis deperditi. 2. Auflage. BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1982 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 94.
  4. Marcus Terentius Varro, Res rusitcae, 2,2,4
  5. Marcus Terentius Varro, Res rusitcae, 2,2,15
  6. Marcus Terentius Varro, Res rusitcae, 2,2,16
  7. Marcus Terentius Varro, Res rusitcae, 2,2,17
  8. Marcus Terentius Varro, Res rusitcae, 2,2,18
  9. Marcus Porcius Cato, De agri cultura, 141,4
  10. Marcus Tullius Cicero, Cato maior de senectute, 56
  11. Marcus Tullius Cicero, De divinatione, 2,39
  12. Publius Vergilius Maro; Silvia Ottaviano, Gian Biagio Conte (Herausgeber): Bucolica, Georgica. 1. Auflage. Walter de Gruyter, Berlin/New York 2013, ISBN 978-3-11-019608-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 37.
  13. Publius Vergilius Maro, Georgica, 1,341
  14. Publius Vergilius Maro, Georgica, 4,433–436
  15. Publius Ovidius Naso, Fasti, 5,497–498
  16. Publius Ovidius Naso, Medicamenta faciei femineae, 15
  17. Publius Ovidius Naso, Metamorphoses, 3,827–828
  18. Albius Tibullus, Elegiae, 1,10,41

agnus (Polnisch)[Bearbeiten]

Substantiv, m[Bearbeiten]

Singular Plural
Nominativ agnus agnusy
Genitiv agnusa agnusów
Dativ agnusowi agnusom
Akkusativ agnus agnusy
Instrumental agnusem agnusami
Lokativ agnusie agnusach
Vokativ agnusie agnusy

Worttrennung:

ag·nus, Plural: ag·nu·sy

Aussprache:

IPA: [ˈaɡnus]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Religion, speziell Katholizismus: Täfelchen aus Wachs mit einem Bildnis vom Lamm Gottes; Agnus Dei
[2] veraltet, Religion, speziell Katholizismus: Bildnis vom Lamm Gottes aus einem anderen Material
[3] veraltet, Religion, speziell Katholizismus: Gebet während der Messe oder am Ende der Litanei; Agnus Dei

Herkunft:

Entlehnung aus dem kirchenlateinischen agnus → la ‚Lamm (Gottes)‘[1]

Synonyme:

[1, 2] agnusek
[3] Agnus Dei

Oberbegriffe:

[1] medalionik
[3] modlitwa

Beispiele:

[1]

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „agnus
[1] Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. 1. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 978-83-01-14455-5, Seite 21.
[1–3] Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Band 1 A–G, Warszawa 1900 (Digitalisat), Seite 13.
[1, 2] Aleksander Zdanowicz et. al.: Słownik języka polskiego. Obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych: nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł: nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincji; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą. Część I: A–O, Wilno 1861 (Digitalisat), Seite 9.
[1, 2] Samuel Bogumił Linde: Słownik języka polskiego. Band 1, Teil 1 (Volumen I) A–F, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807, „agnus“, Seite 7.
[1, 3] Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (Herausgeber): Słownik polszczyzny XVI wieku. Tom I: A–Bany, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław/Warszawa/Kraków 1966 (Digitalisat), Seite 91.
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „agnus

Quellen:

  1. Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. 1. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 978-83-01-14455-5, Seite 21.