afficere

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

afficere (Latein)[Bearbeiten]

Verb[Bearbeiten]

Zeitform Person Wortform
Präsens 1. Person Singular afficiō
2. Person Singular afficis
3. Person Singular afficit
1. Person Plural afficimus
2. Person Plural afficitis
3. Person Plural afficiunt
Perfekt 1. Person Singular affēcī
Imperfekt 1. Person Singular afficiēbam
Futur 1. Person Singular afficiam
PPP affectus
Konjunktiv Präsens 1. Person Singular afficiam
Imperativ Singular affice
Plural afficite
Alle weiteren Formen: Flexion:afficere

Nebenformen:

adficere

Worttrennung:

af·fi·ce·re

Bedeutungen:

[1] Grundbedeutung etwa: versehen, ausstatten, erfüllen (mit etwas: mit Ablativ; vgl. unten Charakteristische Wortkombinationen)
[2] (seltener) einen Gegenstand behandeln, in einen Zustand versetzen
[3] in Bezug auf Gefühle:
[3a] in eine Stimmung versetzen, stimmen
[3b] beeindrucken
[4] negativ eingreifen: hart mitnehmen, schwächen

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb facere → la mit dem Präfix ad- → la

Beispiele:

[1] „Ut vos in vostris voltis mercimoniis / emundis vendundisque me laetum lucris / adficere atque adiuvare in rebus omnibus, / et ut res rationesque vostrorum omnium / bene expedire voltis peregrique et domi, / bonoque atque amplo auctare perpetuo lucro / quasque incepistis res quasque inceptabitis, / et uti bonis vos vostrosque omnis nuntiis / me adficere voltis, ea adferam, ea ut nuntiem / quae maxume in rem vostram communem sient“ (Plaut. Amph. prol. 1–10)[1]
[1] „praedaque agroque adoriaque adfecit popularis suos / regique Thebano Creoni regnum stabilivit suom.“ (Plaut. Amph. 193–194)[2]
[1] „ibi me inclamat Alcumena; iam ea res me horrore adficit.“ (Plaut. Amph. 1068)[2]
[1] „eorum alter, nostro qui est susceptus semine, / suis factis te inmortali adficiet gloria.“ (Plaut. Amph. 1139–1140)[2]
[1] scherzhaft: „fateor profecto ut praedicas, Leonida, esse vera; / verum edepol ne etiam tua quoque malefacta iterari multa / et vero possunt: ubi sciens fideli infidus fueris, / ubi prensus in furto sies manufesto et verberatus, / ubi peiieraris, ubi sacro manus sis admolitus, / ubi eris damno, molestiae et dedecori saepe fueris, / ubi creditum quod sit tibi datum esse pernegaris, / ubi amicae quam amico tuo fueris magis fidelis, / ubi saepe ad languorem tua duritia dederis octo / validos lictores, ulmeis adfectos lentis virgis.“ (Plaut. Asin. 566–575)[2]
[2]

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] praemio afficere – belohnen
[1] laude afficere – loben
[1] honore afficere – ehren, Ehre erweisen
[1] iniuria afficere – Unrecht antun/erweisen
[1] poena afficere – bestrafen
[1] servitute afficere – in die Knechtschaft führen, knechten
[1] aliquem exilio afficere – ins Exil schicken, verbannen
[1] vulnere afficere – verwunden
[1] cruce afficere – kreuzigen
[1] timore afficere – in Furcht bringen/setzen
[1] rem nomine afficere – benennen
[1] sepultura afficere – bestatten
[1] nuntiis bonis afficere – mit guten Nachrichten erfreuen
[1] laetitia oder gaudio afficere – mit Freude erfüllen, erfreuen
[2] exercendum corpus et ita afficiendum est, ut … – durch Üben ist der Körper in eine solche Verfassung zu setzen / so zu gewöhnen, das …
[4] fames afficit exercitum – eine Hungersnot nahm das Heer hart mit oder Hunger schwächte das Heer.
[4] aestus / labor / fames / sitis afficiunt corpora

Wortbildungen:

affectare, affectio, affectus

Entlehnungen:

affizieren

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1–4] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „afficio“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 226-228

Quellen:

  1. Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat), Amphitruo, Vers 1–10.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Titus Maccius Plautus: Comoediae. recognovit brevique adnotatione critica instruxit W. M. Lindsay. Nachdruck der 1. Auflage. Tomus I: Amphitruo, Asinaria, Aulularia, Bacchides, Captivi, Casina, Cistellaria, Curculio, Epidicus, Menaechmi, Mercator, Oxford 1936 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis, Digitalisat)