absentia

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch

absentia (Latein)[Bearbeiten]

Substantiv, f[Bearbeiten]

Kasus Singular Plural
Nominativ absentia absentiae
Genitiv absentiae absentiārum
Dativ absentiae absentiīs
Akkusativ absentiam absentiās
Vokativ absentia absentiae
Ablativ absentiā absentiīs

Worttrennung:

ab·sen·tia, Genitiv: ab·sen·ti·ae

Bedeutungen:

[1] Nichtpräsentsein, Fernbleiben; Abwesenheit
[2] Nichtvorhandensein, Fehlen von etwas; Mangel

Herkunft:

seit Ciero[1] bezeugte Ableitung zu dem Adjektiv absens → la mit dem Suffix -ia → la[2]

Sinnverwandte Wörter:

[1] fuga, peregrinatio
[2] defectus

Gegenwörter:

[1] assiduitas, praesentia

Beispiele:

[1] „Confer nunc, Epicure noster ex hara producte non ex schola, confer, si audes, absentiam tuam cum mea.“ (Cic. Pis. 37)[3]
[1] „Iam vides — quoniam quidem ita mihimet fui inimicus ut me tecum compararem — et digressum meum et absentiam et reditum ita longe tuo praestitisse ut mihi illa omnia immortalem gloriam dederint, tibi sempiternam turpitudinem inflixerint.“ (Cic. Pis. 63)[3]
[1] „Occupationibus est factum meis et subita tua profectione ne tecum coram de hac re agerem. quam ob causam vereor ne absentia mea levior sit apud te.“ (Cic. Att. 14,14,13a,1)[4]
[1] „cetera, quemadmodum is adulescens formosus, dives, ignotus in viciniam formosae et in absentia viri nimium liberae mulieris commigraverit, quemadmodum adsidua satietate continuatae per diem noctemque libidinis exhaustis viribus perierit, interrogate rumorem.“ (Sen. contr. 2,7,2)[5]
[1] „Macerio qua violentia in absentiam Metelli strepit!“ (Sen. contr. 10,1,8)[6]
[1] „eius anni principio Tiberius quasi firmandae valitudini in Campaniam concessit, longam et continuam absentiam paulatim meditans, sive ut amoto patre Drusus munia consulatus solus impleret.“ (Tac. Ann. 3,31,2)[7]
[1] „Namque absentia legati remoto metu Britanni agitare inter se mala servitutis, conferre iniurias et interpretando accendere:“ (Tac. Agr. 15,1)[8]
[1] „noster hic dolor, nostrum vulnus, nobis tam longae absentiae condicione ante quadriennium amissus est.“ (Tac. Agr. 45,5)[9]
[1] „non quidem, ut adversarius dicit, consilium furti in templum attulit nec diu captavit eius rei tempus, sed occasione et absentia custodum corruptus et pecunia, quae nimium in animis hominum potest, victus est.“ (Quint. inst. 4,2,70)[10]
[1] „ad securitatem ergo posteri temporis in magno negotio habuit obligare semper annuos magistratus et e petitoribus non alios adiuvare aut ad honorem pati pervenire, quam qui sibi recepissent propugnaturos absentiam suam;“ (Suet. Iul. 23,2)[11]
[1] „quis saepius rei publicae causa afuit, ex novissimo reditu tempus restitutiouis esse ei computandum Labeo putat. sed si omnes quidem absentiae annum colligant, singulae minus anno, utrum annum ei damus ad restitutionem an vero tantum temporis, quantum novissima eius absentia occupavit, videndum:“ (Ulp. dig. 4,6,28,3)[12]
[2] „Maximus tamen patronis circa testimonia sudor est. ea dicuntur aut per tabulas aut a praesentibus. simplicior contra tabulas pugna; nam et minus obstitisse videtur pudor inter paucos signatores et pro diffidentia premitur absentia.“ (Quint. inst. 5,7,1)[13]
[2] „egestatem namque non absentia pecuniae sed praesentia immoderatarum cupidinum gignit.“ (Apul. Plat. 2,21; konjiziert aus abstinentia)[14]
[2] „sed neque obiti causa lamentationes suscipi oportet, si sciamus illum neque aliquid mali passum ac, si bonae fuerit voluntatis, etiam melioribus adgregatum, neque sui gratia, ut qui in se reponit omnia nec cuiusquam absentia virtutis esse indigens potest, cuius perpetuam possessionem sibi vindicat.“ (Apul. Plat. 2,22)[15]

Entlehnungen:

deutsch: Absenz, französisch: absence, polnisch: absencja, tschechisch: absence

Übersetzungen[Bearbeiten]

[1, 2] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998): „absentia“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 31.
[1, 2] PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „absentia
[1, 2] dict.cc Latein-Deutsch, Stichwort: „absentia
[1, 2] Albert Martin Latein-Deutsch, Stichwort: „absentia
[1, 2] P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „absentia“ Seite 12.
[1, 2] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, „absentia“ Spalte 169–170.

Quellen:

  1. Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, „absentia“ Spalte 169
  2. P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6, „absentia“ Seite 12.
  3. 3,0 3,1 Marcus Tullius Cicero: Orationes: Pro P. Quinctio, Pro Q. Roscio Comoedo, Pro A. Caecina, De lege agraria contra Rullum, Pro C. Rabirio perduellonis reo, Pro L. Flacco, In L. Pisonem, Pro C. Rabirio Postumo. In: Albert Curtis Clark (Herausgeber): Orationes. 1. Auflage. Tomus IV, Clarendon Press, Oxford 1909 (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis; ohne Seitenangabe)
  4. Marcus Tullius Cicero; D. R. Shackleton Bailey (Herausgeber): Epistulae ad Atticum. 1. Auflage. Vol. 2: Libri IX–XVI, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1987, ISBN 3-519-01208-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 856.
  5. L. Annaeus Seneca Maior; Lennart Håkanson (Herausgeber): Oratorum et rhetorum sententiae, divisiones, colores. 1. Auflage. B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1989, ISBN 3-322-00668-9 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 121.
  6. L. Annaeus Seneca Maior; Lennart Håkanson (Herausgeber): Oratorum et rhetorum sententiae, divisiones, colores. 1. Auflage. B. G. Teubner Verlagsgesellschaft, Leipzig 1989, ISBN 3-322-00668-9 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 292–293.
  7. Publius Cornelius Tacitus: Ab excessu divi Augusti. In: Heinz Heubner (Herausgeber): Libri qui supersunt. korr. 1. Auflage. Tomus I, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1994, ISBN 3-519-11833-5 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1983), Seite 109.
  8. Publius Cornelius Tacitus: Agricola. In: Josef Delz, Jürgen von Ungern-Sternberg (Herausgeber): Libri qui supersunt. 2. Auflage. Tomus II, Fasc. 3, De Gruyter, Stuttgart 2010, ISBN 978-3-11-022419-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 12.
  9. Publius Cornelius Tacitus: Agricola. In: Josef Delz, Jürgen von Ungern-Sternberg (Herausgeber): Libri qui supersunt. 2. Auflage. Tomus II, Fasc. 3, De Gruyter, Stuttgart 2010, ISBN 978-3-11-022419-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 38.
  10. Marcus Fabius Quintilianus: Institutionis Oratoriae Libri XII. Edidit Ludwig Radermacher, addenda et corrigenda collegit et adiecit Vinzenz Buchheit. korrigierte, stereotype 1. Auflage. Pars prior libros I–VI continens, B. G. Teubner, Leipzig 1971 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 212.
  11. Gaius Suetonius Tranquillus; Maximilian Ihm (Herausgeber): Opera. stereotyper Nachdruck der 1. Auflage. Volumen I: De vita Caesarum libri VIII, K. G. Saur, München/Leipzig 2003, ISBN 3-598-71827-6 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Erstauflage 1933), Seite 11.
  12. Theodor Mommsen, Paul Krüger (Herausgeber): Corpus iuris civilis. stereotype 15. Auflage. Volumen Primum: Institutiones, Digesta, Weidmann, Berlin 1928 (Internet Archive), Seite 94.
  13. Marcus Fabius Quintilianus: Institutionis Oratoriae Libri XII. Edidit Ludwig Radermacher, addenda et corrigenda collegit et adiecit Vinzenz Buchheit. korrigierte, stereotype 1. Auflage. Pars prior libros I–VI continens, B. G. Teubner, Leipzig 1971 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 239.
  14. Apuleius Platonicus Madaurensis; Claudio Moreschini (Herausgeber): De philosophia libri. 1. Auflage. Volumen III, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1991, ISBN 978-3-598-71055-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 134.
  15. Apuleius Platonicus Madaurensis; Claudio Moreschini (Herausgeber): De philosophia libri. 1. Auflage. Volumen III, B. G. Teubner, Stuttgart/Leipzig 1991, ISBN 978-3-598-71055-1 (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Seite 136.